Waarom heb je dat dan niet gezegd?
Zo kon ik er toch geen rekening mee houden!
Waarom zeg je dat dan niet gewoon?
Anders weet ik toch ook niet wat je bedoelt!
Waarom vertel je me niet gewoon de waarheid?
Ik vind dat liegen en ik wil dat je eerlijk bent!
Wil je voortaan op tijd zeggen wat je niet kunt of wilt doen?
Zo kom jij je afspraken niet na en kan ik niet op je bouwen!
Wil je voortaan op tijd zeggen wat je van me verlangt?
Dan kan ik er tenminste iets mee!
Hebben jij en je partner dit soort verwijtende discussies?
Hieronder zit vaak de behoefte aan duidelijke, tijdige communicatie zodat je weet waar je aan toe bent en je acties erop kan afstemmen.
Duidelijkheid is op het eerste gezicht de grote onderliggende behoefte waarmee jouw partner misverstanden en mislukkingen had kunnen voorkomen. Hier lijkt geen communicatievaardigheid bij te komen kijken, denk je waarschijnlijk.
Gewoon altijd duidelijk zijn, zeg je dan.
Tijdigheid en eerlijkheid komen dan vanzelf goed. Zeggen wat je doet, doen wat je zegt. Ook al zo’n ‘mooi’ gezegde. Behalve dan dat het in de praktijk helaas niet altijd werkt.
Wat kunnen redenen zijn om iets niet tijdig en duidelijk te zeggen?
In liefdesrelaties waar partners communicatief met elkaar worstelen, hoor ik vooral deze vijf doorslaggevende factoren:
- Je weet niet dat het een belangrijk punt is of gaat worden. Je hebt het gewoon niet bedacht.
- Je wilt moeilijke of escalerende discussies voorkomen.
- Je denkt dat het toch zinloos is om jouw ding te zeggen.
- Je vreest de eventuele boosheid van je partner.
- Je vreest de eventuele teleurstelling van je partner.
Er is een belangrijk verschil tussen het eerste en het tweede t/m het vijfde punt.
Bij het eerste punt heb je ‘het’ gewoon niet door. Je bent je als het ware van geen kwaad bewust en schrikt wanneer jouw partner last had van jouw gedrag. Voor veel partners valt de ‘kritiek’ dan koud op hun dak.
Jouw partner werd al eerder getriggerd. Jij op het moment dat je partner dit aan jou vertelt. Op het moment dat jullie dit bespreken ontstaat er een ingewikkelde discussie:
Gaat het om toen of gaat het om nu?
Veel koppels komen in de negatieve communicatiecirkel doordat ze over ‘toen’ blijven praten. Met als gevolg de oplopende verwijten zoals de voorbeelden in het begin van dit blogartikel.
Met nog 2 heel vervelende gevolgen:
- Een bevestiging van wat je vreest in het tweede t/m het vijfde punt.
- Een automatische ‘ja’ of ‘ik zal er voortaan rekening mee houden’ zonder werkelijk draagvlak.
Met als ultiem effect:
- Nog meer onduidelijkheid
- Nog meer misverstanden
- Nog meer miscommunicaties
- Nog meer verwijdering
Hoe kun je dit allemaal nog erger maken en nog meer van elkaar verwijderd raken?
Dan moet je vooral dit gaan doen:
- Elkaar gaan voorschrijven wat je wel of niet moet doen of communiceren…
- Elkaar met boosheid, zwijgen of teleurstelling afstraffen…
- Op duidelijkheid (en eerlijkheid) focussen als de grote behoefte…
- Een definitiestrijd leveren over wat duidelijkheid (of eerlijkheid) is…
- Jezelf gaan verdedigen of verantwoorden alsof je iets fout gedaan zou hebben…
- Stellig poneren wat je wel en niet doet…
Maar niet heus natuurlijk.
Dit is wel wat veel partners doen. Waarop de negatieve spiraal alleen maar groter wordt.
Wat wel te doen?
Bij mij zijn er altijd 2 aanvliegroutes voor de tips die ik geef:
- Verbindend communiceren: hier gaat het in principe om praktische tips wat wanneer te zeggen.
- Veilige gehechtheid: hier gaat het om het ontwikkelen van veiligheid en het genezen van emotionele pijnplekken.
Deze 2 aanvliegroutes hangen onlosmakelijk samen. Ze beïnvloeden elkaar zowel positief als negatief.
Je kunt bijvoorbeeld nog zo goed weten hoe je empathisch communiceert, maar als er innerlijke blokkades, een tegenwerkende mindset of zelfbeschermingsreflexen opspelen heb je daar niets aan.
Deze tips heb ik in elk geval voor je in situaties waarin jij of jouw partner last van de ander ondervindt en jij of jouw partner dit niet doorheeft:
Tip 1: Bespreek het wel met elkaar.
De “Laat-maar-houding” gaat je niet helpen. Dan heb je op korte termijn vrede, maar op langere termijn kan het dan alsnog oplopen en escaleren. Misschien is het een idee om dagelijks of om de dag een tien-minuten-gesprekje hiervoor af te spreken?
Tip 2: Voel je niet schuldig.
Dit is makkelijker gezegd, dan gedaan.. Je schuldig voelen is ook heel nuttig namelijk, het is je morele kompas. Maar vertaal het er vooral niet naar dat je verkeerd, fout of een lastpost zou zijn.
Tip 3: Voel je wel verantwoordelijk.
Veel mensen verwarren verantwoordelijkheid nemen met je schuldig voelen. Dat komt door dat fout-etiketje. Als je geen verantwoordelijkheid neemt ben je vermeend verkeerd bezig. Ik denk dat veel mensen daarom roepen: dat is jouw probleem of jouw verantwoordelijkheid, ik kan er niks aan doen!
Tip 4: Erken jouw invloed.
Dit is wat ik met verantwoordelijkheid bedoel. Je hebt invloed op jouw partner, of je nu wel of niet iets doet. En dat is helemaal oké. Soms is het leuk en soms is het lastig voor je partner. Ook dat is oké. Binnen de wet uiteraard.
Tip 5: Communiceer je echte behoefte.
Ook dit is veel makkelijker gezegd dan gedaan. Vraag je bijvoorbeeld eens af of duidelijkheid je echte behoefte is. Wat maakt dat je behoefte hebt aan duidelijkheid? Of is duidelijkheid eerder een middel om een andere behoefte te vervullen?
Tip 6: Houd het zoveel mogelijk bij 1 behoefte op het moment zelf.
Napraten is belangrijk wanneer er iets blijft wringen. Daar kunnen toen en nu door elkaar lopen. Toen had je behoefte aan iets en nu heb je behoefte om erover te praten en gehoord te worden bijvoorbeeld. Het kan jullie helpen om dit onderscheid tussen toen en nu te maken.
Tip 7: Verplicht jouw partner niet om jouw behoefte vervullen.
Hoe meer jij je partner onder druk zet en zich schuldig probeert te laten voelen, hoe meer je in de negatieve spiraal komt. En sla vooral ook niet door naar de andere kant door dan maar helemaal niks meer aan je partner te vragen zodat hij of zij zich niet verplicht of schuldig voelt…
Tip 8: Leer de onderliggende blokkades kennen.
Wij mensen hebben aangeleerde en aangeboren reflexen om onze verbindingsbehoeften te beschermen. We willen daar zo min mogelijk pijn van ondervinden. Helaas interpreteren onze partners onze zelfbescherming nogal eens als een afwijzing. Maar de grote vraag is of dit een kloppende gedachte is…
Tip 9: Leer de onderliggende pijnplekken kennen.
Wanneer je ergens last van had, wat was de pijnplek die er bij jou werd aangeraakt? Als je schrikt omdat jouw partner last had van jou zonder dat je het wist of zo bedoelde, wat is dan nu de pijnplek die bij jou geraakt wordt? En kun je vervolgens deze pijnplek met het tegenovergestelde woord vertalen naar jouw behoefte?
Tip 10: Vergeet niet dat deze 9 tips bij elkaar horen.
Tja, ik kan het helaas niet makkelijker maken… Deze 9 tips zijn tezamen belangrijk om een negatieve spiraal om te draaien naar veilige verbondenheid. Daarnaast is het ook nog eens een proces waarin pijnplekken door de aandacht genezen. En je steeds meer vertrouwen krijgt in elkaars oordeelvrije aanwezigheid.