Is zeuren echt zo ‘verkeerd’? De meeste partners vinden van wel en maken ruzie over de interpretatie van zeuren.
Dan krijg je deze ‘harde’ gevoelsuitingen naar je hoofd geslingerd:
- Wat zit je toch te zeuren!
- Stel je toch niet zo aan!
- Maak je toch niet zo druk!
- Doe toch niet zo negatief!
- Jij hebt altijd iets te klagen!
Ik kan me goed voorstellen dat je je door zo’n uitspraak niet gehoord voelt. Integendeel. Je zult ‘hard’ reageren of je denkt ‘Laat maar, het heeft toch geen zin om iets te zeggen’.
En misschien zeggen jij en je partner dit soort zinnen niet hardop, maar communiceer je ze wel indirect. Met ietwat afkeurend zwijgen, een opgetrokken wenkbrauw of rollende ogen bijvoorbeeld.
Of met deze ‘aardige’ zinnen:
- Ik zou het fijn vinden als je er wat positiever over doet.
- Zo erg is dat toch niet?
- Leuk toch!?
- Jij neemt mij ook niet serieus zeg!
- Goh, je kunt het ook zus of zo zien (ingevuld met allerlei moralistische ‘adviezen’).
Als je goed in je vel zit met elkaar kun je dit soort zinnen lekker van je af laten glijden. En ben je misschien zelfs in staat om de verborgen zachte gevoelens van je partner eronder te zien.
Soms zou je dat ook zo graag tegen je partner willen zeggen, erover willen kunnen praten, maar helaas leidt dat tot nieuwe negatieve communicatiecirkels. Met dit soort reacties bijvoorbeeld:
- Hoezo?
- Wat bedoel je?
- Bedoel jij nou te zeggen dat …?!
- Wat doe jij moeilijk zeg!
- Ja maar jij doet dat ook!
Wordt de bal alsnog op een lullige manier bij jou neergelegd en voel jij je alsnog een zeurkous… En is de emotionele verbondenheid helemaal ver te zoeken.
Naast de emotionele geraaktheid spelen er waarschijnlijk ook nog allerlei bewuste en onbewuste overtuigingen een moeilijk te herkennen rol. Hier wat percepties over klagen, zeuren of mopperen die je mogelijk over jezelf of je partner hebt:
- Als je klaagt ben je een zeurkous
- Als je moppert ben je ook een zeurkous
- Je mag geen zeurkous zijn
- Een zeurkous telt niet mee
- Partners vinden zeurkousen per definitie vervelend
- Je mag vooral niet vervelend zijn
- Een zeurkous valt in herhaling en lost niks op
- Als je alleen maar zeurt gedraag je je als een slachtoffer
- Je mag geen slachtoffer zijn
- Een slachtoffer is een sneue figuur en kan niet goed voor zichzelf zorgen
- Het is vernederend om als zeurkous of slachtoffer gezien te worden
Hieraan zie je al hoe dit meningsverschillen voedt. Vervelende gevoelens en veroordelende etiketjes wil je niet. En jouw partner ook niet.
Geen wonder dat je elkaar met verontwaardiging in de negatieve communicatiecirkel te lijf gaat met argumenten. Je moet immers bewijzen dat je echt geen zeurkous bent… en al helemaal geen slachtoffer.
Zo kun je heel wat strijden met je partner over wat klagen, zeuren of slachtofferschap is. Met als ‘kroon op de schepping’: Zo werkt dat bij mij niet. Punt.
Wat nu als je dit soort vervelende cirkelpatronen steeds weer meemaakt?
Laten we eerst eens de negatieve lading van de woorden zeuren, klagen en mopperen afhalen. Het is tegenwoordig mode om alles zonder oordeel te beschouwen. Dus probeer dat maar eens (hahaha een beetje cynisch bedoeld want zonder oordelend vermogen zouden we allemaal dood zijn ;).
Mijn voorstel voor een nieuwe perceptie is: zeuren, klagen en mopperen zijn oké. Het is maar net welke naam je het beestje geeft. Andere helpende benamingen en invalshoeken zijn:
- Uitspreken van je frustraties.
- Uitspreken van je irritaties.
- Je hart luchten.
- Ventileren zodat het minder erg wordt en je het makkelijker los kunt laten.
- Samen vervelende dingen bespreken zodat je je als lotgenoten eensgezind en gesteund voelt, en veerkracht ontwikkelt.
- Al pratend je vervelende gevoelens en gedachten op een rijtje zetten zodat je -al dan niet met elkaar- tot nieuwe inzichten, betekenissen, gevoelens en ideeën komt.
Hier zijn 5 tips voor jou en je partner.
Tip 1: Zodra je een klacht, mopper of zeur meent te horen, vraag dan naar de onderliggende zorgen, angsten of het ongemak.
Als je dit artikel samen leest kun je bijvoorbeeld deze zin met elkaar afspreken om te zeggen: Ik meen nu een klacht te horen, maar wat is jouw onderliggende zorg?
Tip 2: Help jezelf en je partner om de onderliggende emoties uit te mogen spreken.
Met opkroppen en inhouden is jullie relatie echt niet geholpen. Ik kan me wel voorstellen dat zulke gesprekken niet leuk zijn en dat je ze liever uit de weg gaat. Maar regelmatig door de zure appel heen bijten levert uiteindelijk veel op. Vandaar de volgende tip.
Tip 3: Spreek ‘Mopper/Klaag’-tijd met elkaar af.
Bijvoorbeeld 3 keer per week ieder een kwartier. Zo heb je het in de tijd gestructureerd en loopt het (hopelijk) niet uit in eindeloze strijddiscussies. Je kunt het ook gewoon vragen natuurlijk, op de momenten dat je er behoefte aan hebt: Mag ik even een kwartiertje mijn irritaties/frustraties aan je vertellen en wil je een luisterend oor voor me zijn?
Tip 4: Bedenk vooraf of je al dan niet een advies of oplossing van je partner wilt.
Als je alleen een luisterend oor wilt bijvoorbeeld, zeg dat dan ook. Voor de zekerheid kun je erbij zeggen dat je (nog) geen oplossing of advies nodig hebt.
Elkaar ongevraagd advies geven is een valkuil die ik veel tegenkom bij koppels. En het gaat hier echt niet alleen om praktische adviezen. Ook op communicatief terrein kun je elkaar vele adviezen geven die tot ongelijkwaardigheid leiden…
Tip 5: Papegaai de onderliggende gevoelens, ongemakken, angsten of zorgen van je partner.
Door het te herhalen erken je het en laat je je partner merken dat je hem of haar gehoord hebt.
Er zijn vast notoire mopperaars, klagers en zeurders. Je kunt mopperen als een soort gewoonte aangeleerd hebben. Fijn is dat je in dat geval ook nieuwe gewoonten kunt leren die het oude vervangen. Een stap is in ieder geval dat je het positief omdraait wanneer je in staat bent contact te maken met de onderliggende echte pijnplekken en behoeften.
Kortom: emotionele verbondenheid kun je ook met zeuren, klagen en mopperen bereiken mits je allebei bereid bent te investeren in het communicatieproces. Maar… als dat met de tips hierboven allemaal niet (blijvend) lukt, is er echt wel werk aan de winkel. Want bij de meeste partners spelen er irritaties en onbewuste triggers die op een heel ander probleem duiden.