Heb jij belangrijke punten van onvrede en bespreek je die met je partner?
Nee? Of niet echt tot op het bot?
Dan wil ik je toch echt dringend adviseren dat wel te doen als het speelt. Ik maak veel te vaak mee dat partners zichzelf jarenlang ondergeschikt hebben gemaakt aan de behoeften van hun partner of gezin.
Het stapeleffect zorgt ervoor dat ergens een keer de bom barst. Nu ben ik aan de beurt, hoor ik dan als vertwijfelde uitroep. De partner die dit aanhoort is net zo vertwijfeld. Hij of zij wist het niet werkelijk en meent nooit de kans te hebben gekregen om er iets aan te doen.
Redenen om je onvrede niet te bespreken
Gemiddeld genomen willen partners elkaar begrijpen, beschermen en helpen. En juist hierin schuilt ook de valkuil als je ontevreden of ongelukkig bent met bepaalde punten. Want:
- Je doet jouw partner verdriet met jouw knelpunt en dat wil je niet.
- Je partner voelt zich snel persoonlijk afgeserveerd terwijl dat helemaal je bedoeling niet is.
- Je stuit op onbegrip omdat je jouw onvrede niet goed voor het voetlicht krijgt.
- Jullie komen in discussies terecht die nergens toe leiden en daarom denk je dat het geen zin meer heeft om je onvrede kenbaar te maken.
Er blijft dan weinig over van het wederkerig begrijpen, beschermen en helpen. Dus heel begrijpelijk dat je het moeilijk vindt om je onvrede bespreekbaar te maken. Met als gevolg dat je zwijgt of steeds vaker laat maar denkt.
Benoem je wel het juiste punt van jouw onvrede?
Je zult het ongetwijfeld wel kennen dat je om een relatief klein kritiekpunt in een grote negatieve communicatiecirkel van conflict of conflictvermijden terechtkomt.
Plotseling lijkt het wel of je partner jou niet meer wil begrijpen, beschermen of helpen. En juist daar zit voor veel koppels het grote pijnpunt.
5 veelvoorkomende lagen van onvrede
Laat ik je een voorbeeld geven met een praktisch kritiekpunt als uitgangspunt.
Laag 1: Je hebt er last van dat jouw partner rommel niet opruimt.
Je vertelt dit netjes in een keurige ik-boodschap en je vraagt je partner om voortaan op te ruimen. Je partner doet dat, maar niet iedere keer. En op een gegeven moment is het weer het oude liedje.
Je kaart het vaker aan en je partner reageert steeds bozer: ik heb geen zin om altijd op te ruimen, zo belangrijk is het niet. Je moet dat maar loslaten dat je last van de rommel hebt!
Laag 2: Je hebt er last van dat je partner geen rekening met jou houdt.
Hier stoten we al op een diepere laag. Los van het praktische punt lijkt je partner nu te zeggen dat hij of zij jouw last niet zo belangrijk vindt.
Hoe belangrijk vindt jouw partner het nu nog om jou te begrijpen, beschermen en te helpen? Als je nu aangeeft dat jouw partners egoïsme jouw onvrede is, dan heb je waarschijnlijk de poppen aan het dansen.
Laag 3: Je hebt er last van dat je je onbegrepen en alleen voelt.
Dit is een nog diepere laag. Mogelijk begrijpt je partner er helemaal niets van als je nu roept dat jij je onbegrepen en alleen voelt. Hoe is het mogelijk dat een meningsverschil over rommel zo gevoelig ligt?
Je partner voelt zich zelfs gekwetst dat jij hem of haar van egoïsme beschuldigt. Daar klopt niks van. En nu heb jij niet alleen pijn, maar heb je jouw partner ook nog eens pijn gedaan!
Laag 4: Je hebt er last van dat je het niet goed doet in de ogen van je partner.
Met deze laag zie ik veel partners in grote verwarring raken. Je begon met iets wat jouw partner niet goed doet, en nu ben jij ineens de gebeten hond.
Jullie discussie zou zich nu zomaar kunnen verplaatsen naar de vraag wie nou wie beschuldigt, wie nou gelijk wil hebben en wat nou wel of niet eerlijk is.
Laag 5: Je hebt er last van dat je jouw partner teleurstelt.
Als je goed naar jezelf kijkt in zo’n soortgelijke negatieve spiraal, zou het dan kunnen dat je jouw onvrede niet (meer) bespreekt uit angst dat jouw partner jou niet meer ziet zitten?
Hier komen we aan bij een diepere kern die mogelijk kan spelen: angst om je relatie te verspelen. En zo lijkt het of het kritische oordeel over de rommel de maatstaf van jullie liefde is geworden.
Wat is de kern van jouw onvrede?
In een escalatie van negatieve communicatiecirkels spelen dit soort lagen in heel verschillende vormen. Overkoepelend komt het neer op deze 2 vormen:
- Praktische onvrede: dit gaat over allerlei praktische afstemmingszaken in het dagelijkse leven met elkaar, zoals in de eerste laag.
- Emotionele onvrede: dit gaat over de manier waarop je emotioneel met elkaar omgaat. Hiermee raak je zaken uit de opvolgende diepere lagen rondom waardering, begrip, acceptatie en vertrouwen.
Voor de meeste koppels geldt dat de emotionele onvrede het echte heikele punt is. Als je elkaar emotioneel goed kunt bijstaan dan is de praktische onvrede veel makkelijker op te lossen. Alleen al omdat de praktische onvrede dan niet meer zo zwaar weegt.
Het probleem voor veel koppels is dat praktische problemen escaleren tot emotionele problemen. En dat partners proberen emotionele problemen praktisch op te lossen en andersom.
3 samenvattende tips
Deze tips wil ik je hier tot slot graag meegeven, met name als je kampt met emotionele onvrede:
Tip 1: Maak je onvrede toch bespreekbaar.
Uit onderzoek van onder meer Stroebe et al. blijkt dat je goede bedoelingen om je partner pijn te besparen averechts werken. Na verloop van tijd krijg je juist meer verdriet als je jouw verdriet verbergt voor je partner.
Tip 2: Maak onderscheid tussen praktische en emotionele knelpunten.
Het kan jullie helpen om dit onderscheid te maken. Zo is makkelijker te begrijpen dat praktische oplossingen werken voor praktische problemen maar niet voor emotionele problemen.
Je kunt dit blogartikel samen lezen en eens kijken hoe de verschillende lagen bij jullie in elkaar steken op bepaalde thema’s.
Tip 3: Houd de volgorde in de gaten.
Een psychologische wetmatigheid is dat je eerst de emotionele, relationele problemen moet aanpakken om vervolgens ruimte te hebben voor het oplossen van praktische knelpunten.
Dit heeft alles met emotionele veiligheid te maken. Pas als je je emotioneel veilig voelt heb je ruimte om aan de praktische zaken te werken.