Waarom moet het altijd op jouw manier?
Jij wilt altijd alles bepalen!
Waarom moet jouw mening de norm zijn?
Jij bent zo dominant!
Een groot verschil in zeggenschap is voer voor negatieve communicatiecirkels op tenminste 2 manieren:
- Machtsstrijd waarin 2 partners dominant (willen) zijn
- Machtsstrijd waarin 1 partner domineert en de andere partner zwijgt
Dominantie
Uiteraard is dominantie een rekbaar begrip. Wat voor de ene partner dominant is, is voor de andere partner daadkrachtig.
Welke betekenis je er ook aan geeft, als je er last van hebt dan moet je er iets mee. Maar wat?
Samen vechten om wie wat bepaalt is niet echt bevorderlijk voor de sfeer en fijne verbondenheid. En wanneer het steeds dezelfde partner is die schikt, kom je vanzelf in die 2e manier terecht: de machtsstrijd waarin de ene partner bepaalt en de andere partner schikt, of lijkt te schikken.
Schikken en zwijgen
Dit schikken en zwijgen kan erg misleidend zijn. Je denkt dat alles oké is, maar misschien zie je iets over het hoofd?
Ik zie deze 6 soorten zwijgen vaak gebeuren:
- Boos zwijgen
- Straffend zwijgen
- Blokkerend zwijgen
- Machteloos zwijgen
- Zoekend zwijgen
- Verdrietig zwijgen
Het is verleidelijk om te zwijgen als je geen partij wilt kiezen. In je relatie of in je gezin wanneer allerlei ‘dominante’ meningen over elkaar heen buitelen.
Door te zwijgen en je er niet mee te bemoeien denk je neutraal te blijven? En escaleren te voorkomen?
Psycholoog Roos Vonk heeft hierover slecht nieuws: zwijgen is niet neutraal. Wie zwijgt stemt toe. Kijk maar hoeveel misverstanden het achteraf oplevert.
Vonk plaatst het in de context van racisme en seksisme. Uit onderzoek blijkt dat mensen van zichzelf verwachten dat ze er iets van zullen zeggen als een ander zich seksistisch of racistisch uitlaat.
Kapot relativeren
Maar als het echt gebeurt reageren de meesten anders dan ze denken. Ze relativeren de boel, maken het zelfs positiever dan het is en rechtvaardigen zo hun zwijgen.
Door te zwijgen wordt de situatie echter steeds gewoner. Je tolerantie voor het ongewenste gedrag wordt groter. En voor je het weet is er een patroon ontstaan, waarin de laat-maar-houding je parten gaat spelen.
Het is een patroon waar je misschien niet eens meer bij stil staat. Waar je geen last van hebt. Terwijl anderen verbaasd zijn over wat je allemaal pikt…
Tot er een moment komt waarop jij het ook niet meer pikt. En je partner nog dominanter wordt als reactie op jou of helemaal ondersteboven is van wat er nu toch gebeurt.
Kortom, met schikken en zwijgen draag jij dus actief bij aan de ‘dominantie’ van jouw partner. Wanneer je steeds weer de harmonie voorrang geeft, sus je jezelf. Je komt niet (meer) op voor jouw behoeften of principes. Het is ook allemaal niet zo zwaar of zo erg, denk je dan. Laat ik maar niet moeilijk doen…
Herhalende patronen
Het vervelende is dus dat je met relativeren en gewillig meebewegen een werkelijkheid creëert waarin negatieve communicatiepatronen zich gaan herhalen.
Met zwijgen geef je jouw partner namelijk de boodschap dat het oké is. Dat het kan. Met als gevolg dat je dominant onwenselijk gedrag van je partner in stand houdt. Sommige mensen vinden het zelfs zo moeilijk dat ze je liever maar helemaal uit de weg gaan… of geen andere uitweg zien dan de relatie maar op te breken.
Ja, zwijgen is soms goud, aldus Roos Vonk. Maar je uitspreken op een moeilijk moment, gaan staan voor je behoeften en overtuigingen als dat eng is, dat is platina.
De oplossing
Om zulke negatieve communicatiepatronen te doorbreken moet je onder zowel de vermeende dominantie als onder het zwijgen zien te kijken. Bij ieder mens is er een zachte, kwetsbare onderlaag. Een onderlaag die vaak moeilijk te ontdekken is, laat staan te communiceren aan elkaar.
De oplossing is dus niet om jezelf of je partner te vragen om minder dominant te doen of minder te zwijgen. Je lost het probleem hier niet mee op. Dat is omdat je dan alleen op vaardigheidsniveau zit. Hoe goed je hierover ook afspraken maakt, het werkt alleen maar even op de korte termijn. Terugvallen is zowat onvermijdelijk.
Aan de buitenkant heeft jouw ‘dominante’ partner geleerd met dominantie in zijn of haar behoeften te voorzien. En heb jij als schikkende, zwijgende of eveneens dominante partner precies hetzelfde geleerd. Je moet dus eerst onderzoeken welke behoeftes dat zijn, om ze vervolgens positief en verbindend te verwoorden.
De volgorde in de oplossing is dus cruciaal:
- Eerst de verborgen onderlaag van emoties, pijnplekken en behoeftes ontdekken.
- Dit positief verbindend aan elkaar vertellen of vragen.
- Zodat je ‘vanzelf’ (organisch) minder terugvalt op dominantie, schikken of zwijgen om in je behoeften te voorzien.