Is jouw partner sterker dan jij in de communicatie?
Kun je er niet tegenop en stop je daarom maar met praten?
Vast heel vervelend. Als je doorgaat met jouw argumentatie ontaardt het in vervelend touwtrekken, maar als je steeds inbindt zal je partner jou een ‘slappeling’ kunnen vinden.
Tweestrijd praten of zwijgen
Een tweestrijd waarin je relatie de grote verliezer is. Want je verliest het fijne contact met elkaar. Terwijl zwijgen een heel begrijpelijke reactie is op argumentenruzies die steeds weer vastlopen.
De zwijgende partner probeert die verwijderende ruzies te voorkomen en voelt zich tegelijkertijd niet gehoord, terwijl de argumenterende partner juist vecht voor contact en zich ook niet gehoord voelt.
Drogredenen
Zogeheten drogredenen kunnen de grote spelbreker zijn waardoor een goed inhoudelijk gesprek ineens omslaat naar emotionele geraaktheid en ruzie.
Sterk (dominant) communicerende partners zijn er meestal erg goed in om iedere kromme banaan recht te lullen… en daarvoor gebruiken zij onder meer drogredeneringen die heel logisch en verstandig overkomen.
Of maak jij misschien gebruik van drogredenen en aanvaardt jouw partner jouw argumentatie gewoonweg niet?
Nog even los van de toon hè. Want er zijn genoeg koppels die nooit op ‘hoge’ toon ruziemaken, maar elkaar inhoudelijk net zo goed kwijtraken.
Actieve bewustwording
Hoe het ook zij, om escalerende argumentenruzies te voorkomen zijn tenminste 3 punten van actieve bewustwording voorwaardelijk. Doorkrijgen:
- wanneer jullie drogredenen inzetten om je eigen standpunt te onderbouwen en door te drukken.
- hoe de toon van het gesprek van zacht naar hard verandert wanneer je elkaars argumentatie niet aanvaardt.
- welke hechtingsreflexen, niet-kloppende gedachten en inefficiënte leefregels de toon tussen jullie steeds harder maakt.
Hoe en op welk tijdstip je dit alles met elkaar communiceert in het dagelijkse leven is dan de volgende grote stap in een proces om elkaar terug te vinden.
Les in argumenteren
Tegenwoordig krijgen scholieren les in argumenteren en drogredenen om zo bij het eindexamen Nederlands teksten kritisch te kunnen lezen. Nederlands docent Arnoud Kuijpers heeft daar dit interessante videofilmpje over gemaakt:
Bij ieder meningsverschil kun je los van de emotie onderzoeken of je de argumentatie van je partner aanvaardbaar vindt:
- Is de argumentatie juist?
- Spreken de argumenten elkaar tegen?
- Kloppen de feitelijke uitspraken?
- Doorzie je wat de waarderende uitspraken zijn?
- Is de bron deskundig?
- Doorzie je wat drogredenen zijn?
- Zijn de argumenten onderling consistent?
Je gaat je met deze vragen bijna een onderzoeksjournalist voelen naar je partner. Toch is het wel van belang om er rekening mee te houden.
Er zijn partners die het op de emotie lijken te gaan spelen als ze het met argumentatie niet kunnen ‘winnen’. Dan hoor je bijvoorbeeld deze uitspraken:
- Jij vertrouwt mij niet!
- Jij bent zo eigenwijs!
- Mijn mening telt blijkbaar niet!
Hier speelt een groot misverstand overigens, want het is niet zo negatief als het nu misschien overkomt. Ik stip het hierna bij de valkuilen aan.
De 12 drogredenen
Nu eerst de 12 drogredenen die je voor het eindexamen Nederlands behoort te kennen. (Had ik vroeger trouwens niet voor zover ik weet, jij?)
- Onjuiste oorzaak-gevolg relatie
- Verkeerde vergelijking
- Overhaaste generalisatie
- Cirkelredenering
- De persoonlijke aanval
- Het ontduiken van bewijslast
- Het vertekenen van het standpunt
- Bespelen van het publiek
- Onjuist beroep op autoriteit
- Overdrijven van voor- en nadelen
- Het vals dilemma
- Onjuist beroep op een kenmerk of eigenschap
In dit en het filmpje hierboven van Nederlands docent Kuijpers hoor je de uitleg met een voorbeeld.
Valkuilen
In je relatie zijn er verder nog een paar belangrijke valkuilen om rekening mee te houden:
1e valkuil: Het gesprek op inhoudelijke argumentatie af willen maken of uit de weg gaan als de emoties (te) hoog opspelen.
2e valkuil: Niet doorzien dat het inhoudelijke gesprek eigenlijk om iets heel anders gaat (waardoor de emoties juist hoog op kunnen spelen en omslaan naar boos schreeuwen of zwijgen).
3e valkuil: Het gebruik van drogredenen als bewust en expres liegen opvatten en daarop de aanval inzetten.
4e valkuil: De drogredenering als een persoonlijke aanval opvatten, ook al gebruikt je partner nummer 5 van de drogredenen.
5e valkuil: Niet doorzien wanneer de trigger naar de heftige emotie al speelt: vooraf, aan het begin, tijdens het gesprek of achteraf wanneer je erover nadenkt, en daar bij voorbaat al met compassie of empathie naar kijken.
Hoe meer je boos wordt of elkaar deze punten van de valkuilen kwalijk neemt, hoe meer je ze in stand houdt. En hoe meer de negatieve communicatiecirkels blijven draaien. Heel lastig en lullig, maar zo werkt het helaas wel.
In die situaties zul je toch eerst samen het proces van je weer veilig voelen bij elkaar in moeten zetten. Wanneer je samen in die veilige fase bent aangeland kun je veel makkelijker ‘eerlijk en aanvaardbaar’ argumenteren.
En gebruikt je partner dan toch drogredeneringen? Of jij? Dan kun je het ‘eerlijk en zacht’ benoemen zonder te escaleren (hardop of in stilte in jezelf).