Hoe je met empathisch gissen de deur naar verbondenheid opent

Worden jij en je partner steeds afstandelijker door wederzijdse verwijten?

Dan is dit artikel speciaal voor jullie bedoeld.

Met een praktijkvoorbeeld leg ik je uit hoe je met “empathisch gissen” de deur naar verbondenheid weer open zet.

Onlangs had ik de 2e trainingsbijeenkomst met Lars en Christel (nee, niet hun echte naam). De 2 kinderen uit Lars zijn vorige huwelijk leiden vaak tot heftige ruzies tussen Lars en Christel. Ruzies die steevast eindigen in verdriet en zwijgen.

Wat is de situatie? Lars zijn kinderen komen om de 2 weken een lang weekend. Het ging weer mis toen Lars een leuk uitje met zijn 2 kinderen naar de boerderij van zijn broer geregeld had. Toen de datum vaststond vertelde hij dat aan Christel.

Christel ontplofte op dat moment. Zij viel uit met woorden als: “Nu doe je het weer! Jij regelt weer van alles met je kinderen zonder overleg! Kun je zoiets dan niet van tevoren kortsluiten met mij!”

Reacties die de negatieve cirkel voeden 

Ik geef je eerst een paar voorbeelden van antwoorden door Lars, waardoor Christel alleen maar bozer en verdrietiger zou worden.

• Hoezo? Jij regelt zo vaak dingen zonder met mij te overleggen!
• Nou zeg, overdrijf niet zo! Je bent alleen maar jaloers!
• Ja sorry hoor, jij bent echt overdreven gevoelig hiervoor. Ik hoef er met jouw kinderen toch ook niet altijd bij te zijn?
• Ja hallo zeg, wat doe ik nou weer niet goed?
• Ik vind het niet fijn dat je zo doet, wil je daar alsjeblieft mee stoppen.
• Je bent onredelijk. Ik wil ook dingen alleen doen met mijn kinderen, we hoeven toch niet alles samen te doen?

Grote kans dat Christel hetzelfde nog een keer zegt op al deze reacties. En nog een keer, met nog meer argumenten om te onderbouwen dat Lars best eerst zou kunnen overleggen.

Herkenbaar? Of je dit soort dingen nou vriendelijker of vijandiger zegt tegen elkaar, de boodschap van afwijzing blijft hetzelfde nietwaar? Voor allebei.

Erkennen en inleven

Het gaat nu om de situatie waarin Christel al boos is. Zij verkeert in een heftige emotionele toestand. En je weet, als je daarin zit is het erg lastig om rationeel na te denken.

Als je boosheid met boosheid beantwoordt dan escaleert het alleen maar. Dat is belangrijk om te beseffen. Je kunt je eigen boosheid of gekwetstheid beter even uitstellen tot je in rustiger vaarwater zit.

Iemand die heftig geëmotioneerd is heeft daar eerst ruimte en erkenning voor nodig. Je hoeft het niet eens te zijn of te begrijpen. Je kunt er gewoon voor kiezen om je boze partner eerst te ‘horen’.

Dat doe je door jezelf in de plaats van je partner voor te stellen. Kijk naar de situatie door zijn of haar ogen. Gis dan wat hij of zij voelt en waar hij of zij eigenlijk behoefte aan heeft.

Reacties die de negatieve cirkel voorkomen

Hier een paar voorbeelden van hoe Lars empathisch kan gissen:

• Ben je teleurgesteld omdat je mee had willen gaan?
• Ben je boos omdat het steeds lijkt dat ik jou vergeet?
• Voel je je op een zijspoor gezet omdat je behoefte hebt aan meer tijd samen?
• Ben je gekwetst omdat je je buitengesloten voelt?
• Sorry, heb ik je het idee gegeven dat je niet belangrijk bent voor mij?
• Zou het kunnen dat je boos bent omdat je erbij wil horen?

Zoals je ziet gaat het om variaties van deze zin: 

Voel jij je … omdat je behoefte hebt aan … ? 

Dit als een vraag communiceren is essentieel. Je nodigt je partner dan uit om vrij te reageren. En om aan te geven wat er wel speelt als je niet goed hebt gegist.

Misschien reageert je partner niet gelijk open en eerlijk. Daar is een veilige basis voor nodig.

Het helpt om niet in discussie gaan over de antwoorden. Om vol te houden met nieuwe gissingen. Zorg vooral dat er geen indirecte klachten, negatieve oordelen of beschuldigingen in verstopt zitten…