“We zijn onze gevoelens nog niet aan het verwerken hè?” zei de vrouwelijke wederhelft van een koppel in de 3e bijeenkomst tegen mij.
Ze verraste me met deze opmerking. Juist omdat we dit ten volle aan het doen waren. Ik begrijp haar vraag wel, want ze ervoer haar pijn sterker dan in lange tijd het geval was.
In plaats van dat ik haar verdriet ‘genas’, rakelde ik het juist op! Au! Niet leuk en best heftig. En de oefeningen thuis maakten het er niet makkelijker op. Nog niet althans.
Wat is het verwerken van nare gevoelens eigenlijk?
Je zou denken dat je bij een therapeut komt om er zo snel mogelijk vanaf te komen. Je therapeut en je partner zorgen er samen voor dat jij je weer snel gelukkig voelt…
Dat kan wel, alleen gaat het wel via een omweg. Om van je nare gevoelens af te komen, moet je ze juist in volle omvang toelaten. Daarna kun je pas leren om positief naar elkaar uit te reiken en positief op elkaar te reageren.
Eigenaarschap
Het verwerkingsproces vanuit (een nieuwe) verbondenheid met je partner succesvol doorlopen is alleen mogelijk als:
- Jij eigenaar bent van jouw invloed
- Jij eigenaar bent van jouw gevoelens
Met dit alles hebben we niet zo’n moeite als het positief is. Maar oh wee als het negatief is. Dan wenden we van alles aan om onszelf schoon te praten.
Ik zal het je voor beide randvoorwaarden toelichten.
Eigenaar van jouw invloed
Geloof jij dat je met jouw acties iemand positief kunt stimuleren?
Dat je met jouw gedrag kunt bijdragen aan het geluk van anderen?
Bijvoorbeeld door je waardering uit te spreken?
Of door een glimlach?
Door een goede daad?
Door compassie te tonen?
Ja toch hè?
Geloof je dan ook dat je met jouw acties iemand negatief kunt stimuleren?
Dat je met jouw gedrag kunt bijdragen aan het ongeluk van jouw partner?
Is al wat lastiger te erkennen, nietwaar?
Als jouw partner zich negatief aangesproken voelt door jou, zul je jezelf waarschijnlijk verdedigen (onder het mom van iets toelichten zodat je begrepen wordt).
Dit is wat je dan indirect (of misschien wel direct) tegen je partner zegt:
- Wat jij vindt en voelt is jouw keuze
- Wat jij vindt en voelt is jouw verantwoordelijkheid
- Wat jij vindt en voelt is jouw projectie
- Wat jij vindt en voelt is jouw probleem
- Daar heb ik niks mee te maken…
Maar als het nou iets heel positiefs is, heb je er dan ineens wel mee te maken? Ben je dan blij en dankbaar dat je iets moois betekent voor jouw partner?
Oké, mijn punt is vast helder. Zolang jij je geen eigenaar voelt van jouw invloed is er geen beginnen aan om je nare gevoelens te ‘verwerken’.
Kijk maar in dit voorbeeld.
Ik tegen jou: Wat doe je toch boos!
Jij tegen mij: Ja dat komt omdat jij (…) doet!
Ik tegen jou: Hallo, ik vraag alleen maar wat!
Jij tegen mij: Ja, maar de manier waarop …!
Dit is een deel van een ruziepatroon dat je ongetwijfeld herkent? Pas als je je allebei eigenaar maakt van de invloed die je op elkaar hebt, schep je de ruimte om samen uit zo’n patroon te breken.
Eigenaar van jouw gevoelens
Hetzelfde geldt voor je emoties. Of ze nou ‘negatief’ of ‘positief’ zijn. Pas als je jezelf als eigenaar van al je emoties kunt zien zonder zelfverwijt en zonder ‘anderverwijt’, ontstaat er ruimte voor verbindende acties.
Ik gebruik nu trouwens heel bewust het woord eigenaarschap. Hiermee refereer ik er vooral aan dat je jouw eigen aandeel helemaal leert te zien en te onderkennen als een menselijk iets.
Het woord verantwoordelijkheid vermijd ik nu, omdat ik zie dat dit woord nog te vaak een schuldvraag triggert in deze betekenissen:
- Je ontslaat jezelf of je partner te makkelijk van de invloed die je op elkaar uitoefent.
- Er zit een schuldvraag in: jij bent verantwoordelijk dus je veroorzaakt de problemen ook zelf. Of: ik ben zelf verantwoordelijk en heb alle problemen aan mezelf te danken.
- Je gaat te snel tot actie over om je ‘verantwoordelijkheid te nemen’, om zo bijvoorbeeld snel van je nare (schuld)gevoel af te komen.
Dit alles werkt tegen je.
Stilstaan en al je emoties (v)erkennen is nodig om ruimte voor verwerken en verbinden te creëren.
Hier is in de 1e fase het eigenaarschap van jouw invloed en van al jouw emoties voor nodig. Dit werkelijk aanvaarden in het dagelijkse leven is echt een moeilijke klus. Ik merk het altijd aan deze 2 punten als het nog niet lukt:
- Als je jouw aandeel in het ruziepatroon formuleert in te mooie, nette en neutrale zinnen.
- Als je heftig verontwaardigd of heftig pijnlijk getroffen (overcompenserend) reageert wanneer je met de ‘negatieve’ invloed van je eigen vechtende, vluchtende of bevriezende acties geconfronteerd wordt.
Kortom: Het is zo belangrijk om in 1e instantie alleen maar je aandeel en je gevoelens te zien en je er eigenaar van te maken. Ook al is het nog zo ‘negatief’. Als je er te snel een oplossingsactie aan wil koppelen (van jezelf of van jouw partner), dan verdwijnt juist de ruimte om te verwerken en te verbinden in de vervolgfasen.