Je hebt van die partners die overal een laagje roet op weten te leggen.
Ze doen laconiek.
Ze zijn gereserveerd.
Ze bagataliseren jouw gevoelens.
Ze devalueren enthousiaste opmerkingen.
Ze relativeren leuke gebeurtenissen.
Ze corrigeren jou als je iets te rooskleurig vertelt.
En bovenal:
Ze lijken zich niet voor de volle 100% te committeren.
Ze houden altijd een vluchtroute open…
Misschien herken je deze voorbeelden.
Versterker: Oh wat hebben we het toch geweldig samen!
Afzwakker: Ja ja best wel.
Versterker: Hou je ook van mij?
Afzwakker: Dat weet je toch!
Versterker: Ben ik ook het allerbelangrijkste voor jou?
Afzwakker: Nu wel maar hoe het over 5 jaar is weet ik natuurlijk niet.
Versterker: Weet je het zeker?
Afzwakker: Nou, voor 99,9% wel.
Verleidelijk hè, om dit in termen van positief en negatief denken te interpreteren. Je zou haast geloven dat je er wel vanaf komt als je een cursus ‘positief denken’ of ‘vergroot je zelfvertrouwen’ gaat doen.
Ik vind zo’n cursus zoiets als een medicijn slikken om de symptomen te bestrijden zonder dat je weet wat de oorzaak is. Dergelijke adviezen kunnen zelfs meer kwaad dan goed doen.
Voor je het weet worden het ‘moetens’
- Ik moet positief zijn (anders hou je niet meer van mij).
- Ik moet vertrouwen hebben (anders hou je niet meer van mij).
- Ik moet zelfvertrouwen hebben (anders hou je niet meer van mij).
Je echte angsten en behoeften worden zo ondergesneeuwd.
En je durft je nog minder kwetsbaar op te stellen.
Zonder kwetsbaarheid echter geen verbondenheid
Dat ben je ongetwijfeld met mij eens. Maar weet je wat zo lastig is? Heel veel mensen hebben gewoon niet door dat dit afzwakken:
- Een diepere, kwetsbare gevoeligheid en betekenis heeft.
- Op veel meer dagelijkse ergernissen en ongemakken van invloed is dan je denkt.
- Veel zwaarder doorwerkt in schijnbaar onoplosbare ruziepatronen dan je zou vermoeden.
Waar komt die afzwakkende behoefte vandaan? Wat maakt dat een afzwakkende partner ‘altijd’ een vluchtroute open houdt?
Je ziet dit vooral bij mensen die een vermijdende hechtingsstijl hebben. Zij trekken zich terug op emotioneel moeilijke momenten of wanneer de intimiteit te dichtbij komt.
Kwetsbaarheid is voor hen heel bedreigend
Zij kregen door emotioneel afwezige hechtingsfiguren (verzorgers of partners) of heftige verlieservaringen de overtuiging dat de ander er niet is als je die nodig hebt.
Je kunt dan maar beter niet teveel verlangen van je partner, zodat je die niet nodig hebt en ook niet gekwetst kan worden. Vermijdende partners die zover zijn dat ze die hechting wel aandurven, houden daarom het achterdeurtje voor de zekerheid op een kiertje open.
Hier wat vragen aan jou of je partner om eens bij stil te staan:
- Is jouw autonomie gefundeerd op hechtingsangst in plaats van op de overtuiging dat je altijd kunt terugvallen op je partner?
- Vind je dat je emotioneel onafhankelijk moet zijn uit zelfbescherming?
- Herken je afwisselende periodes van euforie (aantrekken) en gevoelloosheid (afstoten)?
- Vind je het moeilijk om ‘ik hou van jou’ of ‘ik heb je nodig’ te zeggen tegen je partner?
- Kan jij jezelf van het ene op het andere moment ontkoppelen en helemaal koud (en bot) zijn?
- Lok je door emotionele afwezigheid vaak conflict uit zonder het zelf te begrijpen?
- Kan je seks en gevoelens makkelijk loskoppelen?
En? Herken je er veel van?
Je ziet nu vast dat:
- Afzwakkende opmerkingen onbewust ‘noodzakelijk’ zijn.
- Reserves en vluchtroutes geen maatstaf voor de liefde zijn.
- Heel onverwachtse dingen via de hechtingsstijl tot een overlevingsstrategie te herleiden zijn.
De vermijdende hechtingsstijl herkennen
Dat is de uiterst zinvolle kunst. Zo kun je veel meer plaatsen en een betekenis geven. Dat helpt je om met een andere bril naar jezelf, je partner en jullie relatie te kijken.
Kortom: devalueren komt niet zozeer voort uit pessimistische karakters, wantrouwen, een lage eigenwaarde of verstandig realisme, maar uit een aangeleerde zelfbescherming die deels een gewoonte geworden kan zijn.