Seks als verplichting?

Bij een vijftal cliëntenkoppels maak ik op dit moment mee dat de vrouwelijke partner seksueel op slot zit en de mannelijke partner daar boos om is.

De seksuele protestpolka is één van hun grote worstelingen. In dit geval heb ik het over de mannelijke partners die aan hun vrouwelijke partners trekken, en de vrouwelijke partners die zich terugtrekken.

Voor deze vrouwen speelt dat:

• zij geen zin meer hebben in seks
• zij niet meer echt van de seks genieten
• zij verkrampen als hun partner lichamelijk toenadering zoekt
• zij zich verplicht voelen om hun partner (soms) ter wille te zijn
• zij zich schuldig voelen dat zij zich niet meer seksueel kunnen openstellen

Voor deze mannen speelt dat:

• zij zich tekort gedaan voelen in hun seksuele behoeften
• zij ervaren dat hun partner bepaalt en ‘de baas speelt’
• zij hun frustratie hierover regelmatig met wrok of boosheid uiten
• zij hun partner op verschillende manieren onder druk zetten
• zij op een gegeven moment ook geen toenadering meer zoeken

Als één van beide partners seksuele onvrede ervaart dan is het automatisch een probleem van jullie beiden. Ook al vindt de ander het prima dat er geen seksueel contact meer is.

In het artikel “Raken jullie elkaar nog aan” kun je nalezen hoe een bevredigend seksleven en een goede relatie samenhangen.

Een fijn seksleven en een fijne emotionele verbondenheid versterken elkaar als in een cirkel. Relatieproblemen liggen op de loer als deze liefdescirkel niet meer draait.

Verschillende route naar emotionele verbinding

Het probleem is des te groter als partners op een verschillend punt in de liefdescirkel willen instappen. Als de ene partner via  lichamelijke intimiteit verbinding zoekt, terwijl de ander eerst geestelijke intimiteit door praten zoekt. De ene partner wordt zo de eisende of dwingende trekker om seksueel-lichamelijk contact. De andere partner degene die het lichamelijk contact afhoudt.

In de negatieve communicatiecirkels met elkaar kun je een seksueel rem- en gaspedaal onderscheiden.

Seksueel rempedaal

Dat gaat in werking op alles wat je angstig (of afkerig soms) maakt. Je brein interpreteert die triggers als reden om nu geen seks te hebben. Bijvoorbeeld:

• Onzekerheid
• Bang om te falen
• Zelfkritiek
• Stress
• Negatieve boodschappen over seks vanuit je opvoeding of cultuur
• Pijn
• Hormonale veranderingen
• Lichamelijke veranderingen

Seksueel gaspedaal

Je seksuele gaspedaal reageert op prikkels die jou seksueel opwinden. Deze prikkels kunnen nauw samenhangen met of voortkomen uit:

• Een veilige verbinding met je partner
• Vertrouwen in je partner
• Je gewaardeerd en geaccepteerd voelen zoals je bent
• Weinig stress
• Veel genegenheid in je relatie
• Ruimte, tijd en aandacht
• Voorspel en/of een voor jou erotische context

Rekening houden met elkaars pedalen

Er gebeurt uiteraard niets als je de rem en het gas tegelijk indrukt. Maar er gebeurt ook niets als de rem los is en er geen gas wordt gegeven. Daarnaast kan de een een gevoeliger gaspedaal hebben en de ander een gevoeliger rempedaal.

Lust zou je kunnen definiëren als opwinding in de juiste omstandigheden. En daarin is het handig om rekening te houden met 2 soorten lust:

1. Spontane lust: deze lust komt min of meer spontaan op in reactie op een prikkel of gedachte, en in verwachting dat er iets gebeurt. Bij spontane lust heb je mogelijk minder behoefte aan (lang) voorspel.
2. Responsieve lust: dat is de lust die komt als reactie op gecreëerde erotische omstandigheden. Je lichaam reageert met opwinding nadat er erotische uitwisselingen gestart zijn. Deze lust herken je als je behoefte hebt aan een opbouw gedurende de dag en aan (langer) voorspel.

Liefdevolle afstemming is rekening houden met zowel elkaars gaspedaal en rempedaal als bewust omgaan met spontane en responsieve lust in erotische omstandigheden.

Al jarenlang van alles geprobeerd?

Heb je allerlei seksuele tips die je overal vindt als je erop googelt al lang toegepast? En zet dat bij jullie geen zoden aan de dijk? Dan wil ik jullie op deze plek dringend waarschuwen voor een grote valkuil.

Dit gaat niet werken:

• je verplicht voelen om seks te hebben met je partner terwijl je niet wilt.
• jouw partner ‘verplichten’ om seks met je te hebben.

Je partner onder druk zetten en als het ware seks opeisen klinkt niet leuk, dat besef ik. Toch hoor ik het wel gebeuren op een onbewuste manier. Meer in de vorm van verwijten, klagen, wrokkig zwijgen of veel inzet tonen in de verwachting dat die met seks beloond wordt.

Seks is geen ruilmiddel…

Keer op keer tegen je zin seks hebben met je partner gaat zich op een bepaald moment wreken. Ik zie op dit gebied geen ruimte voor compromissen. Het gaat alleen maar meer ten koste van een fijne emotionele verbondenheid als één partner de seks als louter instrumenteel ervaart.

Mijn advies in deze situaties:

1. Geen seks tenzij je het allebei echt wilt.

Soms is het advies van seksuologen om toch gewoon te vrijen omdat de zin dan vanzelf komt. Dat is prima als je er bewust voor kiest, ongeacht of dat een prettige of niet prettige ervaring op gaat leveren. Het is niet prima om je gedwongen te voelen om seks toe te staan.

En het is niet prima als jij je op allerlei manieren moet inhouden qua kleding en aanraken omdat je anders bang bent je partner in verleiding te brengen.

Voor je het weet hebben lichamelijke aanrakingen een vervelende lading gekregen zodat jullie ook niet meer lekker knuffelen. Om de lading eraf te krijgen kan het helpen om een periode (bijvoorbeeld 3 maanden) af te spreken alle seksueel getinte aanrakingen achterwege te laten. En in de tussentijd het volgende advies op te pakken:

2. Ga samen op zoek naar de werkelijke oorzaken zodat je elkaar op de juiste manier kunt terugvinden.

Op dit seksuele gebied zie ik meestal een driedelige gelaagdheid in de negatieve communicatie:

• De seksuele protestpolka zelf over de verschillende seksuele behoeften (lusten).
• De manier waarop je met elkaar communiceert over de seksuele protestpolka.
• De onder- of bovenliggende negatieve communicatiecirkels over de geestelijke, emotionele verbondenheid als algemene basis.

Veel koppels zwijgen erover of verzanden in de eerste: de seksuele protestpolka. De inhoudelijke argumenten over de seksuele wensen, normen en waarden vliegen over en weer.

Wie is de oorzaak?
Wie heeft er gelijk?
Wie is de schuld?
Hoe zou het moeten horen gaan?
Wat is normaal en wat is abnormaal?
Wie is er normaal en wie is abnormaal?

Dit zijn natuurlijk niet de vragen waar je je mee bezig wilt houden. Van allebei is de onderliggende frustratie heel begrijpelijk, maar hoe vind je elkaar daarin terug?

Het gaat erom dat je je samen eerst op die negatieve communicatiecirkels richt. Om daar de diepte in te duiken en te ontdekken hoe je dat positief kunt ombuigen.