Een betekenisvolle en veilige liefde. Dat is als je helemaal jezelf kunt zijn bij elkaar en er 100% op durft te vertrouwen dat je partner er voor jou is.
Dat is wat ik betoog. Makkelijke woorden, maar eenvoudig is het niet. Sommigen vinden het zelfs bedreigend. Want die vinden dat je je zo te afhankelijk maakt van je partner.
Dat is om in ieder geval 2 redenen een vergissing:
- Het besef van wederzijdse afhankelijkheid in een wereld waarin alles verbonden is onderstrepen we vaak nog wel. Maar we vergeten dit te leven in de dagelijkse praktijk met elkaar.
- Autonoom jezelf kunnen zijn en 100% vertrouwen op de beschikbaarheid van je partner liggen in elkaars verlengde. Zonder het één bestaat het ander niet, als je het tenminste op de gezonde manier aanpakt.
Ik licht je eerst de 1e denkfout toe. Kijk eens mee of je deze logica herkent in jouw relatie:
- Ik reageer op wat mijn partner zegt of doet.
- De manier waarop mijn partner iets zegt of doet heeft invloed op mij.
- De manier waarop ik iets zeg of doe heeft invloed op mijn partner.
- Ook als ik me voorneem om heel verstandig en respectvol te reageren kan het toch gebeuren dat ik ga schreeuwen of volkomen dichtklap.
Wat wil ik hiermee zeggen?
Het is een gegeven van het leven dat wij mensen elkaar beïnvloeden. Waarom dat zo is maakt niks uit. Het gebeurt gewoon. Niemand komt daar onderuit. Het overtuigen en beïnvloeden van mensen is zelfs een vakgebied op zich. Denk aan reclame of de hersenspoeltactieken van ondervragers en sekteleiders.
Veel mensen denken misschien dat ze autonoom denken en zichzelf zijn (of kunnen worden), maar dat is helaas een mythe. Er zijn vele sociaal-psychologische beïnvloedingsmechanismen in ons hoofd werkzaam die ons ik-besef vertekenen.
Dit filmpje “Why are we here” van Puppetji kwam ik als mooie metafoor met een knipoog tegen:
Daarnaast haal ik altijd graag de 3 opeenvolgende fasen van Stephen Covey aan:
1. De Ik-fase van de afhankelijkheid: we worden geboren en zijn als baby volledig afhankelijk van anderen. Qua emotionele rijping staat het voor jij. Jij zorgt voor mij, jij zorgt ervoor dat ik (on)gelukkig ben, het is jouw schuld als het fout gaat.
2. De Jij-fase van de onafhankelijkheid: we groeien op en worden langzaamaan zelfstandiger. Uiteindelijk zijn we in staat om voor onszelf te zorgen. We richten ons ook meer op onszelf. Qua emotionele rijping staat onafhankelijkheid voor ik. Ik doe het, ik ben verantwoordelijk, ik kan kiezen.
3. De Wij-fase van de wederzijdse afhankelijkheid: als we een bepaalde rijpheid bereiken beseffen we hoe alles met elkaar samenhangt. Niet alleen in de natuur maar ook in de maatschappij en in onze relatie. Qua emotionele rijping staat deze fase voor wij. Wij doen het.
Dat je wederzijds afhankelijk van elkaar bent is met andere woorden de werkelijkheid waar we in leven… We beïnvloeden elkaar dus.
Wat betekent het dan om jezelf te zijn in je relatie?
Dat je kunt zeggen en doen wat je wilt?
Dat je al je harde en zachte emoties kunt tonen?
Dat je zelfstandig en onafhankelijk bent?
Dat je niks tegen je zin doet?
Dat je eerst van jezelf moet houden?
Dat je eerst voor jezelf moet zorgen?
Op deze manier helemaal jezelf zijn is zeker mogelijk, maar ik denk dat je relatie dan geen lang en gelukkig leven beschoren zal zijn…
De andere kant (jouw partner steeds willen pleasen) zal ook niet werken. Eén van de grootste dilemma’s van intimiteit is hoe je elkaar kunt liefhebben zonder jezelf te verliezen.
We hebben namelijk zowel behoefte aan verbondenheid als aan autonomie. En daarmee komen we bij de 2e denkfout die ik noemde. Het lijkt een paradox als je je innig wilt verbinden met je partner en tegelijk je eigen ruimte of zelfstandigheid opeist.
Toch bestaat het allebei. Je moet je namelijk veilig verbonden voelen om autonoom jezelf te kunnen zijn.
Kip of ei?
Sommigen zeggen dat je eerst autonoom moet zijn om je vervolgens gezond te kunnen verbinden in een relatie. Maar vanuit het gegeven dat alles met alles verbonden is en samenhangt in combinatie met de hechtingstheorie, blijkt het tegendeel waar.
Ook als volwassene heb je eerst de veilige verbinding nodig om vervolgens autonoom te kunnen zijn.
Een gezonde veilige verbinding betekent dat je er 100% op durft te vertrouwen dat jouw partner er voor je, ook al is hij of zij er niet altijd. Dit betekent dus NIET dat jouw partner 100% beschikbaar moet of hoort te zijn!
Het gaat me hier om het vertrouwen dat je hebt. Het betekent dat:
- Jouw partner op (cruciale) momenten emotioneel aanwezig is bij jou.
- Je niet in paniek raakt als je partner niet beschikbaar is omdat je weet dat dit op een later moment wel zo is.
- Je je durft over te geven aan niet-weten en niet-controleren, gewoon omdat je van binnen weet (vertrouwt) dat het weer goed komt.
- Je geen continue bevestiging nodig hebt omdat jullie verbonden zijn, ook als jullie fysiek niet bij elkaar aanwezig zijn.
Oké, nog een keer nu. Wat betekent het dan om jezelf te zijn in je relatie?
Als je die gezonde, veilige verbintenis kent met het vredige gevoel dat je één en alles bent (ja het klinkt zweverig, dat weet ik :-)), dan valt het “jezelf-moeten/willen-zijn” weg…
Je hoeft niet meer te vechten voor jouw ik. Je mag jezelf zijn, en beter nog: je hoeft er niet meer bij stil te staan. Zoals de poppengoeroe Puppetji het zegt: het is gewoon zoals het is.
Jezelf zijn in je relatie is dan meer een houding of een uitkomst:
- Je hoeft jezelf niet meer te verklaren of verdedigen.
- Je hoeft jezelf niet meer te definiëren.
- Je hoeft jezelf niet meer te be- of veroordelen.
- Je hoeft niet meer bewust strategisch te zijn.
- Je vergeet (steeds vaker) dat jouw ik bestaat…