Emotionele aanwezigheid is meer dan fysieke aanwezigheid. Om je geliefd en veilig te voelen in je relatie, heb je een partner nodig die makkelijk toegankelijk en empatisch is.
Ontbreekt dit?
Dan gaan velen van ons protesteren en boos worden.
Wat zich uit in verwijten en kritiek.
Terwijl we eigenlijk behoefte hebben aan verbinding.
Emotionele verlatingsangst…
Je kunt deze boosheid in een ander daglicht gaan stellen, als je weet hoe gehechtheid werkt. Dan zie je dat het vaak niets anders is dan paniek en angst om verlaten of emotioneel afgewezen te worden. De ruwe kracht van emotionele verlatingsangst wordt nog al eens onderschat.
‘Dan moeten we maar uit elkaar gaan!’
Op het moment dat je zoiets als dit wel eens uitroept, dan weet je onderhuids hoe verlatingsangst werkt. Je speelt in op de angst van je partner en hoopt zo de verbinding weer te herstellen…
Dr. Sue Johnson onderscheidt 4 fasen van verlatingsangst.
1. Boosheid en protest
Te vergelijken met een 4-jarig kind: ‘Mama ga niet weg, blijf hier!’
Zegt een volwassen partner bijvoorbeeld:
‘Moet je nou echt zo nodig daarnaar toe? Net nu ik mijn handen vol heb aan de kinderen? Je bent voortdurend met je werk bezig. Je praat nooit meer tegen me. Je bent gewoon egoïstisch. Soms denk ik dat je me helemaal niet nodig hebt!’
Je partner hoort kritiek en zal het moeilijk vinden je onderliggende verdriet te herkennen. Uit zelfbescherming zal hij of zij zich afwenden…
Ben je tot op zekere hoogte veilig verbonden met elkaar, dan kun je allebei veel makkelijker door de kritiek heen kijken. En voorkomen dat je doorschiet naar de volgende fase.
2. Vastklampen en zoeken
Te vergelijken met een 4-jarig kind: ‘Ik wil dat je me optilt. Ik wil niet spelen. Ik wil bij je op schoot zitten.’
Zegt een volwassen partner bijvoorbeeld:
‘Ik heb je al duizend keer gevraagd om wat vroeger thuis te komen. Maar nu luister je niet eens naar me. Je zegt dat je van me houdt, maar je omhelst me nooit meer. Ik wil dat je me nu omhelst!’
Krijg je nu een boze, verdedigende of afwerende reactie van je partner? Dan wordt je angst alleen maar groter…
3. Depressiviteit en wanhoop
Dit is de fase waarin je in woede kan uitbarsten en dreigen je partner te verlaten. In de hoop dat je zo een reactie loskrijgt.
Of je trekt je terug in een gevoel van hulpeloosheid.
Langzaamaan geef je het verlangen naar verbinding op en kom je in een rouwproces terecht…
4. Onverschilligheid
Hier heb je geaccepteerd dat je relatie jouw verlangens en behoeften niet zal vervullen. Je investeert niet meer en laat het als het ware doodbloeden.
Wat deze 4e fase zo moeilijk maakt, is dat je niet altijd weet of het gevoel van liefde daarmee ook verdwenen is. Misschien is de liefde alleen maar verdoofd en keert deze terug als jullie je emotionele verbinding weten te herstellen.
Het grote voordeel is dat je op tijd aan de bel kunt trekken, als je weet hoe deze fasen verlopen. Zit jij of jouw partner eenmaal in de 4e fase? Dan is het heel erg moeilijk om daar nog uit te komen…
Hoe eerder je erbij bent hoe beter!
Hier is een voorbeeld van wat je zou kunnen zeggen in plaats van de ‘verwijten’ uit de 1e fase:
‘Schat, ik weet dat ik de laatste tijd op je zit te vitten. Dat wil ik niet. Ik weet dat je het druk hebt op je werk. Maar ik ga me behoorlijk eenzaam voelen. En ik maak me zorgen om ons. Waar blijft onze intimiteit? Mis jij die niet? Ik wel. Ik heb het nodig dat je aandacht aan me besteedt. Al is het maar kort iedere dag, zodat ik weet dat ik belangrijk voor je ben. Zou je dat kunnen doen, alsjeblieft?’