Contact maken met een partner die niet praat is moeilijk. Het delen van je innerlijke wereld zien we als een minimale randvoorwaarde om ons intiem verbonden te voelen.
- We willen weten wat er leeft bij elkaar.
- Vooral de gevoelens eronder willen we horen.
- We willen van alles op de hoogte zijn.
- Het gaat om de kwetsbaarheden die je niet zomaar met iedereen deelt.
- Dan voelen we ons betrokken, exclusief en geliefd.
Het mandaat van verbale intimiteit…
Praten over je gevoelens ervaren we tegenwoordig als noodzakelijk om ons in onze relatie gelukkig verbonden te voelen.
Met een heel grote valkuil: wanneer je het niet meer vraagt of op een uitnodiging wacht, maar direct toegang eist tot het innerlijk van je partner. Alsof je het recht hebt om ongehinderd toegelaten te worden tot al je partners gedachten en gevoelens…
Intimiteit op bevel:
- Je moet naar me luisteren
- Vertel me wat je denkt
- Vertel me wat je voelt
Alle ingrediënten liggen zo voor het oprapen om in het patroon van trekken en terugtrekken vast te lopen. Hoe meer je een partner die niet praat achtervolgt met verbale eisen, hoe minder die geneigd is om te praten, hoe meer die zich terugtrekt in bijvoorbeeld deze vormen:
- In bochten wringen om jou te pleasen (onder het mom van de wens een handleiding te hebben hoe jou te behandelen zodat jij niet meer overstuur raakt).
- Protesteren met afweer en boosheid (gaat behoorlijk stellig in de contramine om tegenwicht aan jouw vermeende stelligheid te bieden).
- Dichtklappen en niet meer weten wat hij/zij voelt of moet zeggen (komt passief over maar blokkeert in wezen of vreest dat ieder woord jou meer overstuur maakt).
Versterkt met controle
Om de valkuil nog dieper te maken: sommigen gaan een stapje verder door intimiteit met controle te combineren:
- Wie belde er?
- Waar was je?
- Wat heb je gegeten?
- Waar hadden jullie het over?
Voor je het weet ervaart jouw niet-pratende partner dit als heimelijk toezicht. Met dit soort ondervragingen ‘veins’ je misschien intimiteit, maar je kunt het makkelijk verwarren met heel andere behoeften.
Je herkent deze situatie bij jezelf als je verontwaardigd bent als jouw partner iets tegen anderen vertelt wat jij nog niet wist. Mogelijk heb je dan last van deze normatieve regels:
- Alles delen is een verplichting (Het liefst eerst met elkaar…).
- Je moet elkaar helemaal kennen (Een ander mag en kan jouw partner niet beter kennen…).
- Intimiteit is alle verschillen overbruggen (Het anderszijn van jouw partner is een bedreiging…).
Met als gevolg dat je:
- de afzonderlijkheid van jezelf of van jouw partner moeilijk te verdragen vindt.
- wel de gedeelde ruimte van het samenzijn erkent, maar niet de privéruimte van jouw partner.
- jouw partner als jouw bezit beschouwt…
De controle dan maar loslaten zou misschien werken denk je, maar ook daar los je niet zoveel mee op.
Verwijtende discussies bij partner die niet praat
Veel partners raken elkaar helemaal kwijt als zij elkaar vervolgens verwijten gaan maken. Verwijten zoals:
- Jij wilt ook nooit praten over jouw gevoelens en je neemt ook geen initiatief naar mij toe!
- Steeds speel jij de baas, het moet op jouw manier en op jouw momenten!
- Je houdt er ook geen rekening mee wanneer het mij niet uitkomt!
- En jij houdt er geen rekening mee dat ik hiermee zit en de knop niet zomaar kan omdraaien!
Gaat het echt om rechten en plichten?
In zo’n verwijtende discussie vol onbegrip zou je kunnen denken dat het om wederzijdse rechten en plichten gaat.
Makkelijk op te lossen in een goed gesprek toch?
- Verwachtingen uitspreken en eventueel bijstellen…
- Afspraken maken en eventueel bijstellen…
- Het eens zijn dat je het oneens mag zijn…
- Teleurstellingen verwerken en weer doorgaan…
Totdat het toch weer misgaat.
Verbale intimiteit afdwingen werkt niet. Zoveel is wel duidelijk. Iedere onderbouwing waarom verbale intimiteit een recht of een plicht is of zou moeten zijn, werkt ook niet. Je partner praat nog steeds niet, en misschien zelfs nog minder dan voorheen.
Aan de ‘harde’ buitenkant zou je zomaar kunnen denken dat het om een machtsstrijd gaat met verbale intimiteit als inzet.
Maar… en gelukkig blijkt dit meestal niet zo te spelen.
Als je herkent dat je je gefrustreerd voelt, niet meer weet hoe je het moet verwoorden en jouw partner die niet praat hetzelfde heeft, dan is het vrijwel zeker dat er onder die machtsstrijd en verwijten heel andere dingen spelen.
Dat zijn in de regel heel goede en positieve dingen.
Het komt er veelal op neer dat je allebei op je eigen manier verbinding, begrip en erkenning zoekt… Maar ik ben het met vele partners eens: dat is niet zo makkelijk te zien.
Om uiteindelijk wel tot werkbare verwachtingen en afspraken te komen, zul je toch eerst de negatieve cirkelpatronen onder het vermeende mandaat en de verwijtende discussies moeten ontwarren.
Onze pijnplekken bij gebrekkig communiceren…
Er ontstaat pas ruimte voor echte (verbale) intimiteit als we bereid zijn om onze pijnplekken en de patronen die daardoor ontstaan onder ogen te zien. Dat geldt zowel voor degenen die trekken als voor degenen die terugtrekken.
Hoe bang als trekker ben jij om tegen jouw partner bijvoorbeeld dit te zeggen:
Als jij alles van jou met mij deelt dan weet ik precies waar ik aan toe ben. Dan kan ik mezelf geruststellen dat ik me nergens afgewezen om hoef te voelen.
En hoe bang als terugtrekker ben jij om bijvoorbeeld dit tegen jouw partner te zeggen:
Ik vind het moeilijk om tegen jou te zeggen dat ik deze gedetailleerde vragen als een vervelende ondervraging ervaar. Ik vind het vervelend als jij je dan afgewezen voelt en ik vrees dat ik jou teleurstel.
Conclusie als je partner niet praat…
De paradox is dat je je eerst veilig, samen en zeker bij elkaar moet voelen. Om vervolgens onzekerheid, onwetendheid en afzonderlijkheid met vertrouwen te kunnen dragen. Daar ontstaat de ruimte om te leren en te praten. En het vertrouwen dat je kunt experimenteren en oefenen met praten zonder dat je bang hoeft te zijn dat het mis gaat.