Houden jullie in je relatie rekening met deze 2 soorten communicatie?
- Gevoelscommunicatie
- Communiceren over gevoel
Iets wat veel partners door elkaar halen. Het is ook een lastig onderscheid. Praten over je gevoelens is namelijk niet hetzelfde als je gevoel ook echt voelen.
Verwarrend is het stukje overlapping: we hebben in onze relatie namelijk wel woorden nodig om elkaar te informeren en om de nuances te delen. Ondanks dat non-verbale communicatie, zoals een liefdevolle of geïrriteerde blik, ook al heel veel zegt.
Gevoelscommunicatie
Gevoelscommunicatie betekent dat je contact kunt maken met je eigen gevoel op het moment dat je het ook echt voelt. En dat je bereid bent contact met het gevoel van je partner te maken. Dat gevoel is vervolgens een signaal voor iets dat je nodig hebt. Waarop je dan weer communicatief kunt handelen.
Een pijnlijk gevoel heeft de functie om ons aan te zetten een bepaalde behoefte te bevredigen. Denk bijvoorbeeld aan:
- honger zodat je gaat eten
- vermoeidheid zodat je gaat rusten
- eenzaamheid zodat je contact gaat zoeken
Je gevoel voelen en herkennen speelt zich grotendeels onbewust af. Erover communiceren vergt daarom dat je jouw gevoel naar het bewuste niveau moet zien te halen. Om vervolgens te kunnen ontdekken wat je echt nodig hebt.
Bij veilig gehechte partners verloopt dit proces op een natuurlijke wijze. Deze partners hebben het niet perse nodig om bewust met hun gevoelens bezig te zijn.
Bij onveilige gehechte partners verloopt het gevoelsproces niet natuurlijk. Zij zijn er bewust of onbewust mee bezig om:
- hun gevoelens uit te vergroten, wat zich uit in trekkende communicatie
- of hun gevoelens te verkleinen, wat zich uit in terugtrekkende communicatie
Dit is uiteraard allemaal relatief. Wat voor de ene partner groot is, is voor de andere klein. Daarnaast kan het verschil klein beginnen en tot groot escaleren.
10 misverstanden
Je zult in ieder geval niet de eerste zijn die in het communicatiepatroon vergroten-verkleinen vastloopt: hoe groter jij de gevoelens maakt, hoe kleiner jouw partner de gevoelens maakt, hoe groter jij het weer maakt, enzovoorts.
Terugtrekkende partners zitten vaak niet echt op gevoelscommunicatie te wachten. Dat komt door een of meer misverstanden.
Namelijk het misverstand dat:
- vanuit je gevoel praten hetzelfde is als over je gevoel praten.
- gevoelscommunicatie heel lang duurt en mentaal uitputtend is. Of saai. Of tot nieuwe escalaties en een verpeste sfeer leidt.
- je ook negatieve emoties moet hebben en daar uitgebreid over moeten kunnen vertellen.
- je jouw partners gevoel ook moet kunnen voelen op hetzelfde moment of in dezelfde omstandigheden. Zodat je het kunt begrijpen en ‘horen’.
- je dan ook gevoelig en geëmotioneerd moet zijn, of dat tenminste moet laten zien.
- emotionele aanwezigheid hetzelfde is als emotioneel zijn.
- je geen gevoelens hebt als je er niet over kunt praten of ze laten zien.
- het tonen van gevoel en het uiten van je gevoel het bewijs is van de liefde voor je partner.
- je vermijdend zou zijn als je niet over je gevoelens wilt of kunt praten.
- je nou eenmaal niet weet wat je voelt of wilt.
Communiceren over gevoelens
De 10 misverstanden treden vooral op als jullie in je negatieve communicatiecirkels veel over gevoelens praten met behulp van:
- Verklaringen
- Analyses
- Duidingen
Dat levert emotionele verwijdering op omdat er bij verklaringen, analyses en duidingen algauw waardeoordelen en betweterigheid komen kijken. Althans zo zal je partner dat al snel ervaren.
Voor je het weet discussieer je met elkaar op een volgende escalerende laag waarin je elkaar met subjectieve waarheden om de oren slaat.
2 grote voordelen
Gelukkig heeft het communiceren over gevoelens ook 2 grote voordelen.
Een 1e voordeel is als je het gewoon fijn, leuk en verbindend vindt om erover te praten. Als je je goed en veilig voelt bij elkaar, is het erover praten niet bedreigend. Hoef je niet bang te zijn voor escalatie of kritiek.
En een groot 2e voordeel is dat het praten erover je helpt om nare emoties een plekje te geven, ermee om te kunnen gaan en ze op een positieve manier onder controle te krijgen.
Het kan heel genezend werken wanneer je daarvoor ruimte krijgt bij je partner en als je je gehoord voelt zonder waardeoordelen, meningen of oplossingen.
2 grote valkuilen
Naast de voordelen van praten over gevoelens zijn er in je relatie tenminste 2 valkuilen om rekening mee te houden.
De 1e valkuil is wanneer je denkt of verwacht dat jouw partner op dezelfde manier genezing of verbinding moet zoeken met jou. Iedereen heeft namelijk een eigen voorkeurstijl om met problemen of stress om te gaan.
Die voorkeurstijl wordt een copingstijl genoemd. Het praten over gevoelens kun je als zo’n copingstijl zien. Een manier om met problemen, vermeende kritiek of een kwetsing om te gaan.
Coping
Psycholoog Jolet Plomp noemt deze copingstijlen met ieder hun eigen nut:
- Vermijden/uitstellen. Je negeert het probleem of stelt het uit. Op het moment zelf kun je het waarschijnlijk nog niet aan en heb je tijd nodig om eraan te wennen dat het er is. Later kun je er dan wel constructief mee omgaan of erover praten.
- Machteloze passiviteit. Je doet niets, omdat alles zinloos lijkt. Dit kan je helpen om tot acceptatie te komen zodat je er later lichter naar kunt kijken. En er eventueel alsnog iets mee kunt doen.
- Actie/aanpakken. Dit is de stijl om meteen tot actie of een oplossing over te gaan zodat je het snel de wereld uit kunt helpen.
- Sociale steun zoeken. Je zoekt je partner op (of iemand anders) voor troost of een advies.
- Relativeren. Je maakt het probleem kleiner waardoor jouw stress afneemt. Zo kun je er met meer vertrouwen naar kijken.
- Afleiden/verdoven. Bijvoorbeeld met een computerspelletje of TV kijken. De stress neemt door de afleiding af en wie weet zie je het na een tijdje weer in perspectief.
- Emoties uiten. Dit is de copingstijl waarmee je je emoties voelt en uit. Hier kom je op het hellende vlak tussen gevoelscommunicatie en communiceren over gevoelens.
Zo zie je in ieder geval hoeveel meer copingstijlen er zijn naast het uiten van gevoelens. Iedereen heeft op een bepaald moment een bepaalde voorkeur. Een voorkeur die met de context, je karakter en je hechtingsstijl samenhangt.
De valkuil is dan vooral dat je elkaars copingstijl niet herkent en verkeerd interpreteert. Bijvoorbeeld als een aanval of als een signaal dat jouw gevoel of mening er niet toe doet.
Controle…?
De 2e grote valkuil is als je het praten over gevoelens als strategie inzet om meer grip op je partner te krijgen. Onder het mom van verbinding, helpen of elkaar beter leren kennen, wil je ‘steeds’ weten wat je partner voelt of denkt. Je partner zou dit als vervelende controle kunnen ervaren.
Ik zie dit regelmatig gebeuren bij trekkende partners die uit angst zoeken naar bevestiging bij hun partners. Door te monitoren wat je partner voelt of denkt, hoop je beter te weten waar je aan toe bent. En wat je moet doen.
Dit is iets wat onveilig gehechte kinderen ook doen: ze houden je gezichtsuitdrukkingen en communicatie in de gaten om in te kunnen spelen op jouw behoeften zodat ze het etiketje braaf of lief van je krijgen.
Het zal duidelijk zijn dat ook jij op je hoede bent als je dit bij je partner doet. Kun je je voorstellen dat je dan niet meer veilig over gevoelens kunt praten? Grote kans dat je partner deze lading voelt, maar het niet kan duiden.
Kortom
Gevoelscommunicatie is dus iets anders dan communiceren over gevoelens, maar het kan elkaar qua communicatie overlappen. In de EFT noemen we gevoelscommunicatie ook wel dat je emotioneel aanwezig kunt zijn bij elkaar.
Goede gevoelscommunicatie levert je veel voordeel op: veel meer verbinding, veiligheid, rust en harmonie in veel kortere tijd. Heel lang en uitputtend praten over gevoelens is dan niet meer nodig om angsten te bezweren.
Wil je liefst veel over jullie gevoelens doorpraten en is dit problematisch in je relatie? Probeer dan goed te bedenken wat je eigenlijke onderliggende nood is. Pas als je die dieper in jezelf ontdekt, kun je met je partner aan de werkelijke relatieproblemen ‘werken’.
Heb je een partner die weinig met zijn of haar gevoel bezig is én vol relaxt vertrouwen in de relatie met jou staat? Dan mag je waarschijnlijk erg blij zijn. Grote kans dat je partner zich zonder woorden veilig verbonden met jou voelt.