Elkaar willen begrijpen levert menig koppel vermoeiende, uitzichtloze discussies op. Veel partners denken namelijk dat begrip helpt om misverstanden op te lossen.
Zo zit het niet.
Zo bedoelde ik het niet.
Zo ging het niet.
Dit zijn niet voor niks zinnen die we gebruiken om onze partner te sussen.
Waarna we onze partner met een toelichting bestoken zodat hij of zij begrijpt hoe het werkelijk zat.
Misverstand en gekwetstheid opgelost.
Hoop je.
Grote verwarring als dan blijkt dat je partner helemaal niet gerustgesteld is. Integendeel, je partner raakt steeds meer gefrustreerd en begrijpt zelf ook niet helemaal waarom het escaleert.
Of je partner beweegt mee en zegt dan maar: ‘ja ik begrijp het, het is oké’.
Misverstand opgelost.
Maar… intussen is het niet oké. Alleen sta je met je mond vol tanden. Je kunt er geen woorden aan geven. Je partner zal het ook niet begrijpen. Of de verwarring dan wel de emotie niet kunnen ontvangen.
De misverstanden lijken opgelost met ‘begrip’, maar die onderliggende moeilijk te benoemen emotie blijft broeien.
Die is niet ‘opgelost’.
Die wordt genegeerd of onderdrukt.
En zal via ziekte, somberte of driftbuien toch wel een uitweg vinden. Vroeg of laat.
Dat is het lullige van emoties.
Ze willen gezien worden. Ze zijn tenslotte niet voor niks de aangevers van onze behoeften. Hoe minder je basisbehoeften vervuld worden, hoe meer je emoties gezien willen worden. Linksom of rechtsom.
Waar zijn we mee bezig als we met een verklarende toelichting begrip willen kweken? Welk proces? En wat willen we bereiken? Welk resultaat streven we na?
“Als je er anders naar kijkt dan bepaal je zelf je gevoel…?”
Een beroemde uitspraak. Ik denk dat ie op zich waar is. De vraag is dan wel of je er ook het beoogde resultaat mee realiseert. Ik denk het niet namelijk.
Er anders naar kijken betekent dat je de vervelende gebeurtenis of actie van je partner gaat herinterpreteren. Omdat je het juiste verhaal hoort of er zelf het juiste verhaal bij verzint.
Een eenvoudig voorbeeld hiervan:
In een drukke gelegenheid klotst iemand een scheut bier over je heen. In eerste instantie voel je boosheid opkomen en wil je ‘Kijk toch uit!’ roepen. De vermeende lomperd legt uit dat hij struikelde vanwege zijn manke been. Het ging per ongeluk.
Je boosheid zakt nu waarschijnlijk met deze alternatieve kijk op de scheut bier.
Misverstand opgelost.
Nu dit voorbeeld met je partner:
Je partner zegt iets gemeens waarvan hij/zij zou moeten weten dat het jou raakt. Je voelt boosheid opkomen en roept verwijtend: ‘Waarom zeg je dat nou!?’
De gemenerd legt uit dat hij/zij het zo niet bedoelde want het was namelijk … En er volgt een verklarende, redelijke, plausibele toelichting.
Misverstand opgelost?
Waarschijnlijk niet, want het is een hellend vlak tussen:
- Herinterpretatie en het ombuigen van gekwetste, pijnlijke gevoelens.
- Niks zeggen en het onderdrukken van gekwetste, pijnlijke gevoelens.
Misverstanden lijken opgelost met herinterpretaties en het daaruit voortvloeiende begrip. Maar dat je het inhoudelijk begrijpt lost meestal niet het juiste probleem op. Het is alleen maar een korte termijn resultaat dat voor het moment oké lijkt.
Want… heb je wel het juiste probleem te pakken?
Veel partners hebben veel moeite om het juiste probleem onder de steeds weer terugkerende miscommunicaties naar voren te brengen. Zolang dat niet gebeurt, ga je geen beklijvende oplossingen vinden en toepassen.
Begrip middels herinterpretatie van feitelijke, inhoudelijke gebeurtenissen en bedoelingen beklijft niet. Jammer genoeg.
Wat dan wel?
Laten we weer kijken naar het voorbeeld van de partner die jou met een gemene opmerking confronteert. Je voelt dus boosheid opkomen, want je voelt je:
- aangevallen
- afgevallen
- onheus bejegend
- verkeerd begrepen
- niet erkend
- of niet gewaardeerd
- dan wel niet geaccepteerd
- voor schut gezet
- etc. etc.
Nu heb je tenminste 2 ‘verstandige’ mogelijkheden:
- Je vraagt om uitleg (Wat bedoel je?) of je verzint er zelf een verhaal bij (hij/zij zal het zo niet bedoelen, ik hoef er niks achter te zoeken) zodat jouw nare gevoel ‘oplost’.
- Je blijft bij het eerste opkomende gevoel stilstaan en gaat dat verder onderzoeken. Begrip zoeken of krijgen is niet relevant.
Wanneer je die 2e mogelijkheid steeds weer overslaat, zal de boosheid steeds weer opspelen in nieuwe, soortgelijke situaties.
Begrip middels herinterpretatie wordt dan het spreekwoordelijke doekje voor het bloeden. Je moet een steeds groter doekje pakken, totdat blijkt dat er helemaal geen doekje nodig was maar een operatie.
Kortom: Begrip kan een slechte heelmeester zijn. Los van de waarheid en los van alle goede bedoelingen kun je beter met elkaar onderzoeken wat die eerste opwellende boze, geïrriteerde, sombere, verwarde of droevige gevoelens jou werkelijk willen vertellen.