Als onze partner iets ‘fouts’ doet en daarover liegt, dan vinden we de leugen vaak erger dan het gepleegde feit op zich. Juist omdat het stiekem gebeurde, voelen we ons verraden. Helemaal als we er ook nog zelf achter moesten komen.
Omdat dit bij kleine en bij grote dingen speelt, hebben we er allemaal wel ervaring mee. Ook al vinden we iets niet leuk om te horen, we hebben liever wel 100% eerlijkheid. Dat is iets wat we elkaar ook zeggen. Waar we als hogere waarde op staan en recht op menen te hebben.
Eerlijkheid als hogere waarde en norm om naar te leven. Hoe verwarrend is het alleen als dezelfde partner die op eerlijkheid staat, er ‘ineens’ met de pet naar gooit als het om anderen buiten de relatie gaat.
Kijk eens naar jezelf als je wilt. Hoe consequent ben je? Corrigeer jij jouw partner als deze in gezelschap iets vertelt wat niet klopt? Moet jij op je woorden letten omdat jouw partner jou anders heel eerlijk gaat corrigeren of diplomatiek aanvullen?
Dan heeft eerlijkheid ineens een vervelende andere kant. Als je partner jou op een ‘leugen’ wijst in gezelschap, voel je je net zo goed verraden en voor schut staan. En kom je hierover achteraf in een heftige ja/nee-strijd terecht, dan is de verbondenheid helemaal ver te zoeken.
Het grote misverstand zit ’m er vaak in dat we de strijd ieder vanuit een andere invalshoek voeren. Als je weet hoe dit bij jullie speelt, dan kun je er beter op inspelen bij elkaar. De verschillende invalshoeken hebben te maken met het klassieke onderscheid tussen de 2 betrekkingsaspecten van communicatie:
1. Inhoud
2. Relatie
Deze 2 aspecten zijn allebei aanwezig bij iedere vorm van communicatie. Bij het inhoudelijke betrekkingsaspect gaat het om feiten, gebeurtenissen en logica. Rationeel noemen we dat ook wel. Bij het relationele betrekkingsaspect gaat het om gevoelens, verwachtingen en beelden die we van iets of iemand hebben.
We vechten de dingen vaak uit op inhoudsniveau, terwijl het probleem op relatieniveau aangepakt moet worden. Pas als daar de lucht geklaard is, kunnen we terug naar de inhoud.
In een eerder artikel kies-jij-voor-gelijk-of-geluk-in-je-relatie behandelde ik dit dilemma als een waardenconflict. Extra complex wordt het als er een behoeftenconflict bij komt. Tussen elkaar, maar mogelijk ook in jezelf:
- Als je me inhoudelijk corrigeert voel ik me voor schut staan…
- Omdat ik ons gezelschap dan niet met de waarheid geëerd heb…
- Wat zullen ze wel niet denken… dat ik lieg? Terwijl eerlijkheid de norm is…?
- Om hen alsnog te eren, moet ik het dus rechtzetten…
- Mezelf rechtzetten… want ik ben een eerlijk persoon…
- Maar dan moet ik jou ook weer corrigeren en voel jij je weer aangevallen…
- Ik wil niet dat jij denkt dat ik je afval…
- Ik wil ook niet met jou strijden waar anderen bij zijn…
- Daar hebben die anderen last van en dat wil ik niet…
- Boos ben ik op jou, dat je mij dit dilemma bezorgt…
- Op een dieper niveau voel ik me in de steek gelaten,
- Omdat ik behoefte heb om me samen sterk te voelen…
- En om me geen oneerlijke mislukkeling te voelen…
Je staat dus steeds weer voor een keuze. Kies je voor de inhoud? Of voor de relatie ondanks dat je daarvoor een beetje moet liegen?
Een tweetal korte tips hoe hier mee om te gaan in de dagelijkse praktijk:
- Leer het verschil tussen beide niveaus bij jullie persoonlijk beter kennen door met gespreksonderwerpen te oefenen en te bepalen of het inhoud of relatie is.
- Als je wil praten over iets vervelends wat gebeurd is, geef dan van tevoren aan of je behoefte hebt aan een relationele of een inhoudelijke reactie.
Lees ook: Hoe ‘laat maar’ en dan maar niets zeggen ook niet werkt.
Geef een antwoord