Communicatieve relatieproblemen komen doorgaans tot uitdrukking in een verstoorde communicatie met elkaar. Er spelen dan twee hoofdprocessen:
- Emotionele verwijdering
- Negatieve communicatie
Kun je deze twee hoofdprocessen los van elkaar zien?
Het is een beetje als de kip-ei-vraag:
- Is de slechte communicatie ontstaan door de emotionele verwijdering?
- Of is de emotionele verwijdering juist ontstaan door de slechte communicatie?
Wat je antwoord ook is, deze twee hoofdprocessen beïnvloeden elkaar sterk. Relatieproblemen kun je daarom het beste oplossen door op beide in te steken.
Emotionele relatieproblemen
Bij emotionele relatieproblemen overheersen de negatieve, pijnlijke gevoelens over elkaar of over de relatie.
- Je voelt je niet meer fijn verbonden
- Je lijkt elkaar zelfs ongelukkig te maken
- Echt leuk en gezellig is het niet meer
Daar kun je vele oorzaken voor aanwijzen. Zoals stress, drukte of ziekte. Of je karakter, je opvoeding, de schoonfamilie, de slechte communicatie.
Dit soort oorzaken zijn echter zelden het werkelijke probleem. Het ontstaan van emotionele verwijdering is meestal een sluipproces.
In een goede relatie kun je namelijk al die ‘oorzaken’ veerkrachtig (ver)dragen zonder van elkaar te verwijderen.
Emotionele relatieproblemen los je daarom op door de liefdevolle, veilige verbinding met elkaar te herstellen.
Communicatie is hierbij het belangrijkste gereedschap. Met verbale en non-verbale taal drukken we ons uit naar elkaar toe.
Middels communicatie maken we emotioneel contact. En kunnen we de emotionele hechtingsband met elkaar herstellen of verbeteren.
Communicatieve relatieproblemen
De ‘manier waarop je met elkaar communiceert’ heeft als het ware een dubbelfunctie:
- Het is een oorzaak voor relatieproblemen.
- En het is een hulpmiddel voor het oplossen van relatieproblemen.
Maar ‘oorzaak’ en ‘hulpmiddel’ hangen hier niet perse met elkaar samen.
De oorzaak van emotionele verwijdering ligt meestal niet sec in slechte communicatie. Met een communicatieve vaardigheidstraining ben je daarom niet uit de brand.
Maar goed communiceren is wel het juiste gereedschap voor het oplossen van relatieproblemen, ook bij heel andere oorzaken dan een ‘slechte’ communicatie.
Helaas kun je ‘goed communiceren’ niet bereiken met alleen maar voorbeelden en tips over hoe je iets zegt of vraagt. Dan zijn het slechts communicatietrucjes, die maar een tijdelijk effect hebben.
Kennis over communicatie is bij lange na niet het enige dat helpt. Ook niet als je partner jou de kennis geeft hoe met hem of haar te communiceren in bepaalde situaties…
4 aspecten verbindend communiceren
Bij verbindend communiceren heb je namelijk allebei altijd met deze 4 onderling samenhangende aspecten te maken:
- Kennis: weet je hoe het moet?
- Vaardigheden: kun je het?
- Houding: wil of durf je het?
- Persoonlijkheid: ben je in staat om het te weten, te kunnen en te willen?
Met allerlei zelfhulpboeken kun je jouw kennis over communicatieve relatieproblemen weliswaar goed bijspijkeren. Maar het ook dagelijks voelen en goed doen is nog heel wat anders.
Onbestendige factoren
Naast de juiste kennis heb je nog met allerlei onbestendige factoren in je persoonlijkheid en motivatie te maken. Deze kunnen (het leren van) de goede vaardigheid belemmeren.
Zoals je:
- afweermechanismen
- overlevingsstrategieën
- hechtingsreflexen
- leervermogen
- onbewuste percepties
- disfunctionele leefregels
- onbewuste stoornissen
- ontvangst van de invloed van je partner
- ontvangst van de invloed van je omgeving
Hoe los je nu je communicatieve relatieproblemen op?
Het korte antwoord is om de volgende 3 manieren toe te passen:
- Allebei steeds weer je gevoelens en achterliggende behoeften (h)erkennen. En daarna de keuze maken om er al dan niet over te communiceren met je partner.
- Steeds weer op het moment dat het speelt met verbindende eerlijkheid uitspreken wat voor jou belangrijk is. Op een duidelijke en respectvolle manier.
- Steeds weer toegankelijk, ontvankelijk en betrokken luisteren naar wat belangrijk voor je partner is. Dat betekent emotioneel responsief zijn. Ook als het zwijgend, dwingend of verwijtend geformuleerd wordt.
Het lange antwoord is dat je samen een basis van veilige gehechtheid ontwikkelt wanneer dit alles niet lukt en je met je partner toch steeds weer vastloopt in negatieve communicatiecirkels.
Om een negatieve spiraal om te draaien zul je toch samen moeten ontdekken welke onbestendige factoren jullie parten spelen.
En hoe je:
- uit patronen breekt
- valkuilen voorkomt
- oude en nieuwe pijnplekken geneest
- je losmaakt van conditionering en reflexen
- de weg herkent van trigger naar pijnplek en vervolgens van pijnplek naar behoefte
- dus een veilige gehechtheid creëert
- en misschien wel het belangrijkste: hoe je elkaar bij dit alles kunt helpen zonder elkaar op ‘foute’ communicatie af te rekenen…