Veel partners bedienen zich onbewust van de PAS-strategie om hun zin te krijgen. PAS staat voor:
- Plicht
- Angst
- Schuld
Je partner wil jou verplichten iets te doen door in te spelen op jouw angst voor afwijzing en jouw schuldgevoelens.
Verplichtingen zijn bijvoorbeeld:
- Wil jij dit <…> even doen?
- Ik wil dat je luistert.
- Ik wil niet dat je zo heftig doet.
- Kunnen we meer samen doen?
Ho stop, zijn dit verplichtingen?
Nou, dat ligt dus aan het vervolg op jouw reactie als je niet gelijk ingaat op de vraag van je partner met bijvoorbeeld zo’n antwoord:
- Nee, dan kan ik niet.
- Nee, daar heb ik nu geen zin in.
- Nee, dat zie ik toch heel anders.
- Ik ben bezig, ik heb nu geen tijd.
Stel jouw partner verzoekt jou iets, ervaar je dat dan als een eis? Durf je onbekommerd ‘nee’ te zeggen? Of krijg je het op je brood met boosheid, drama of nors zwijgen?
Dat is je toetssteen. Als je de wens van je partner niet vervult en je partner accepteert dit niet, dan bedoelde je partner het als een eis.
Jij bent vervolgens succesvol gePASt als je in reactie op jouw partners boosheid, drama of teleurstelling alsnog toegeeft. Omdat je je anders schuldig voelt. Of bang bent je partner letterlijk of figuurlijk kwijt te raken.
Je houdt PAS samen in stand
Een succesvolle PAS-transactie tussen 2 partners heeft deze 4 onderdelen:
1. Eisen
Je partner uit een verzoek of wens in de vorm van een eis: het is jouw plicht om eraan te voldoen. Zo hoort het in de liefde… Zo hebben we dat afgesproken… Zo hebben we dat altijd gedaan… Zo doen anderen dat ook…
2. Weerstand
Je voelt weerstand. Je wilt het liefst ‘nee’ zeggen of een compromis voorstellen, maar je weet al dat dit op weerstand bij je ‘eisende’ partner stuit. Zeg je toch ‘nee’? Dan komt het 3e onderdeel om het hoekje kijken.
3. Onder druk zetten en dreigen
Het ziet er misschien niet als dreigen uit, maar je partner haalt allerlei argumenten of emoties van stal om jou onder druk te zetten. Dit kan heel direct of heel subtiel gaan. Van boos protest tot heel beteuterd kijken. Van direct inspelen op jouw schuldgevoelens tot het omdraaien van de ‘bewijslast’.
4. Nakomen
Om gedoe of afwijzing te voorkomen ga je toch maar in op het verzoek van je partner. Je past je aan ook al ga je voorbij aan jezelf en je eigen verlangens.
Het gevolg?
Ik kom deze PAS-transacties regelmatig tegen bij koppels. Wat uiteindelijk resulteert in een wisselend actief-passief-patroon met heel veel onvrede en boze opstandigheid.
Lees hier hoe aanpassen met 6 valkuilen tegen je werkt >>>
Is het emotionele chantage?
Veel partners ervaren de PAS-strategie als emotionele chantage. Ik zie het liever als een aangeleerde overlevingsstrategie. Partners die PAS toepassen hebben niet geleerd dat:
- hun behoeften ertoe doen en er gewoon mogen zijn. Zij hebben indirecte manieren geleerd om voor hun behoeften op te komen.
- zij gewoon een direct verzoek kunnen doen, er gewoon om kunnen vragen.
Het kan zijn dat je te vaak teleurgesteld bent. Vroeger of nu door je partner. En voor je het weet is de PAS-strategie een gewoonte geworden waardoor de verhouding tussen jullie alleen maar meer verhardt.
Hoe te doorbreken?
Om dit te doorbreken moet je de PAS-strategie bij jezelf kunnen herkennen op het moment dat het daadwerkelijk speelt in jullie communicatie. Je kunt afspreken dat je elkaar daarbij mag helpen. Bijvoorbeeld met de zin:
Ben je nu aan het PASsen?
En dan is het belangrijk om direct te communiceren waar je werkelijk behoefte aan hebt zonder er een eis, aanklacht of beschuldiging van te maken. Voor je partner is het dan makkelijker om jouw behoefte te erkennen, en er eventueel (vrijwillig!) op in te gaan.
Alleen op deze manier kun je steeds meer positieve ervaringen opdoen zodat je je steeds minder hoeft te bedienen van de PAS-strategie.