Kijk eerst eens naar jezelf voor je mij iets verwijt en vind het antwoord in jezelf…
Mooi credo hè?
Vind het antwoord in jezelf… en alles komt goed.
Wat zou dat heerlijk zijn.
Alle relatieproblemen opgelost.
Nou oké, het is inderdaad maar net hoe je het interpreteert. Hier mijn interpretatie vanuit het EFT-gedachtegoed.
Heb jij er met jouw partner al ellenlange analyses opzitten hoe het toch komt dat jullie elkaar zo boos en zo verdrietig maken? Wat maakt dat je er zomaar dingen uitfloept waarmee je jouw partner:
- beschuldigt?
- op de kast jaagt?
- van jou wegduwt?
- verdrietig maakt?
Voortaan drie keer nadenken voordat je iets zegt, denk je dan. Dat lukt een tijdje, totdat er iets gebeurt waardoor je toch weer uit je slof schiet. Pats boem, binnen luttele seconden is de hele sfeer vergald.
Waarom zeg je dat?!
Waarom doe je zo?!
Je weet toch hoe vervelend ik dat vind!
Zeg je dit soms expres om mij te pesten?!
Oh, en even tussendoor, als jij meer de ‘dichtklappende zwijger’ bent, zeg eens eerlijk: wat murmel jij in jezelf over je partner op die momenten dat het helemaal mis gaat?
Je kent het vast ook, dat je jouw partner soms achter het behang wil plakken. Of je dit nu hardop zegt of in jezelf denkt, maakt feitelijk niet zoveel uit.
Weet je wat er precies in jouw hoofd gebeurt als jij lelijk uitvalt naar degene van wie je verondersteld wordt te houden? Ben jij geen beschaafd mens die weet hoe je hoort te communiceren?
Ja natuurlijk, open deur.
Maar waarom doe je het dan niet? Waarom beslis je niet om iedere keer weer positief te communiceren? Of heel volwassen en coöperatief te reageren als jouw partner tegen jou uitvaart?
Hoe werkt ons brein
Om ergens dat antwoord in jezelf te vinden is deze uitleg over onze reactiesnelheid in deze 3 delen van ons brein ten eerste heel verhelderend:
Allereerst hebben we een hersenstam. Die regelt automatismen als met je oogleden knipperen, niezen en ademen met een directe reactiesnelheid van 1 staat tot 1. Je hoeft er niet over na te denken.
Dan hebben we ons limbische systeem dat alle emoties regelt en waar ook je angsten zitten. Stel dat de reactiesnelheid hiervan 1 tot 7 is. Er is een trigger (wat ook een gedachte kan zijn), en je voelt er gelijk iets bij. Er lijkt weinig ruimte te zijn voor nadenken wanneer je snel in de vecht- of vluchtreactiemodus komt.
Tot slot noem ik dan onze prefrontale cortex waarmee we nadenken, wikken en wegen, vergelijken en plannen maken. Hier heb je meer tijd voor nodig en je kan de reactiesnelheid hier als 1 tot 14 zien.
Er is veel wetenschappelijke discussie over de volgorde van denken en voelen. Voel je eerst? Of denk je eerst iets en voel je daar iets bij?
Als je veel vastloopt in negatieve communicatiecirkels dan doe je dat vast niet omdat je dat zo graag wilt, toch? In die zin kun je stellen dat de prefrontale cortex het traagst werkt.
Je hebt tijd nodig om een waarneming te doen en je een mening te vormen. Dat is ook precies waarom vertragen zo belangrijk is wanneer je boos bent.
Maar met welk deel neem je nu je beslissingen?
Met welk deel beslis je om (ineens) uit te varen tegen je partner?
Inderdaad, met je limbische systeem. Dat doe je niet alleen als je hardop of in jezelf boos uitvalt, maar ook als je blokkeert. Dat gaat heel snel. Je beslist er niet bewust over, en dus kies je er niet voor.
Wat kun je hiermee in je relatie?
Een paar dingen in ieder geval:
• De zin ‘ik kan er niks aan doen’ kan wel eens meer waar zijn dan je denkt. Boos worden of blokkeren doe je vanuit je limbische systeem inderdaad niet expres. Als jouw partner even tijd vraagt of nodig heeft om te denken, dan weet je nu dat dit ook echt belangrijk is. Het is net zoiets als tot 10 tellen.
• Je schuldgevoel dat je toch weer ‘explodeerde’ mag je opbergen. Idem voor als je toch weer niets weet te zeggen. Dat je je er verdrietig om voelt? Ja, daar kan ik in meekomen. Dat is prima zelfs om te erkennen. Maar… zolang je een schuldige zoekt, zul je nauwelijks ruimte kunnen maken voor jullie werkelijke emoties.
• Beschuldigingen van je partner dat je de oorzaak altijd buiten jezelf neerlegt mag je ook naast je neerleggen. Dat heeft in dit kader helemaal niets te maken met het nemen van verantwoordelijkheid. Veel waardevoller is het om je eigen aandeel in het patroon zonder oordeel te zien en te (h)erkennen.
• Het verschil tussen gevoelig en rationeel is een aanname wat je als excuus voor jullie problemen kunt gebruiken. Vechten, verstijven en vluchten zijn namelijk alle drie uitingen van het limbische systeem. Partners die dichtklappen en daarna weer met hun prefrontale cortex kunnen reageren lijken alleen maar rationeler.
• Jezelf rechtvaardigen of verantwoorden is niets anders dan het rationaliseren van je emoties. Of dit nu op een felle of rustige toon gaat, je blijft achter de feiten aanlopen. Jullie verwijdering los je er in ieder geval niet mee op.
• De zin ‘ik weet het niet’ is voor sommige partners een slim alternatief van blokkeren wanneer ze zich onder druk voelen staan om wel iets te moeten zeggen :-).
Al met al stellen wetenschappers dat zo’n 95% van je gedrag onbewust en op de automatische piloot verloopt. Nu weet ik niet hoeveel ze daarvan aan de hersenstam toerekenen, maar het blijft natuurlijk een hoog percentage. Waarschijnlijk is dus maar 5% bewust gedrag. Die 5% is wel heel belangrijk, want ze gaan over grote keuzes voor de langere termijn.
Verborgen emoties
Ten tweede is het voor dat antwoord in jezelf cruciaal om te beseffen dat wij mensen allemaal verborgen emoties én verborgen angsten hebben.
Bij verborgen emoties moet je vooral denken aan de emoties onder boosheid, blokkeren en teleurstelling. Er zijn altijd onderliggende pijnplekken en gevoelens.
En bij verborgen angsten gaat het om een diepere laag onder het niet gehoord, gezien, geaccepteerd of gewaardeerd voelen. Een laag waar veel partners zich totaal niet van bewust zijn.
Weet je het eigenlijk wel?
Wat ik regelmatig meemaak is dat partners tegen me zeggen dat ze iets best wel weten. Van zichzelf of van hun partner.
Iets weten is alleen en helaas niet genoeg. Als dat zo zou zijn, zat je nu niet in de penarie samen. Iets ervaren en daar actie op zetten op elk moment dat ertoe doet is iets heel anders.
Het herkennen en erkennen van je verborgen emoties en angsten in jullie dagelijkse leven is een 1e randvoorwaarde om überhaupt een antwoord in jezelf te vinden en jullie verwijdering op te lossen. Hoe je dat vervolgens communiceert met elkaar is weer vers twee.