Wantrouwen is troef wanneer we ons onveilig voelen in onze relatie.
- Wat zou mijn partner hiermee bedoelen?
- Is het dan mijn schuld?
- Jij doet dat toch ook?
- Hoe zal ik dit zeggen zonder dat mijn partner zich aangevallen voelt?
- Potverdorie het is weer zover! Laat maar zitten!
Allemaal gedachten die door ons hoofd flitsen…
Voor je het weet zit je samen weer vast in het steekspel van aanval en verdediging.
En moet je het laten betijen om daarna weer op ‘normale’ voet verder te gaan.
Merk je dat jullie het niet meer uitpraten als het weer eens mis is gegaan?
Heb je dat al vaak genoeg geprobeerd en loopt het steeds op een teleurstelling uit?
Omdat:
- jullie de strijd dan opnieuw aangaan?
- je partner amper reageert?
- je partner jou niks gelijkwaardigs teruggeeft?
Toch is napraten ontzettend belangrijk als je er ooit uit wil komen.
Zal niet altijd makkelijk zijn, maar als je het niet (meer) doet dan loopt het sowieso spaak.
Voor het napraten in deze onveilige fase van je relatie zijn 2 factoren essentieel:
1. Responsiviteit
2. Wederkerigheid
Responsiviteit betekent dat je naar elkaar uitreikt en emotioneel ontvankelijk op elkaar reageert. Wederkerigheid betekent dat jouw partner met een soortgelijke positieve actie op jouw positieve actie reageert. Beide moeten zich ontwikkelen, stapje voor stapje.
Waarom zo belangrijk in de onveilige fase?
Emotionele responsiviteit en wederkerigheid zijn altijd belangrijk. Maar als je eenmaal in de veilige fase zit, dan raak je van verbroken momenten niet meer zo overstuur. Dan zoek je er niets meer achter omdat je vertrouwen hersteld is.
In de onveilige fase komt het er veel meer op aan om het goed in te steken. Iedere mislukking voedt je wantrouwen. Jullie drijven verder uit elkaar, en je denkt dat jullie er nooit meer uitkomen.
Toch kun je er wel uitkomen!
Daar moet je in 1e instantie 2 dingen voor doen.
1. Blijf napraten
Ga er (voorlopig) maar van uit dat ruzies, irritaties en dichtklappen nog even onvermijdelijk zijn. Als de emotie van heftigheid of zwijgend blokkeren jou in bezit neemt, dan zul je niet in staat zijn om redelijk te praten. Neutraal waarnemen wat er gebeurt is op zulke momenten zowat uitgesloten.
Als de heftige emoties eenmaal voorbij zijn, dan zijn we blij als we weer tot de orde van de dag over kunnen gaan. Maar bedenk dat het zo niet werkt. De momenten van heftige emoties zullen steeds vaker en langer terugkomen.
Spreek daarom bewust met elkaar af dat je voortaan gaat napraten. Plan hier een kwartiertje voor in bij het avondeten of een ander tijdstip. Als je deze afspraak niet pratend kunt maken, gebruik dan een briefje (of mailtje of appje of sms-je) voor jouw voorstel zoals bijvoorbeeld: “Napraatkwartiertje vanavond om 21.00 uur?”.
2. Praat alleen over je eigen aandeel
Deze is een stuk moeilijker: alleen over je eigen aandeel met elkaar napraten in ik-verklaringen. In de eerste fase zijn deze 2 woorden ‘verboden’:
- jij
- omdat
Wat je doet is voorlopig alleen maar vertellen wat jij deed. Je vertelt dat dan zo dat een vlieg op de muur het kan zien zonder te hoeven raden of invullen.
Bijvoorbeeld: Ik heb dit/dat wel/niet gedaan, ik was mezelf aan het goedpraten, ik was excuses aan het zoeken, ik probeerde jou de schuld te geven, ik nam het mijzelf kwalijk dat ik het vergeten was, ik werd boos en ik begon te schreeuwen, ik was geïrriteerd en liep weg, ik liet het erbij zitten, ik klapte dicht, ik kon niets meer zeggen, ik zweeg want wist het niet meer, ik raakte in paniek, om mezelf af te leiden ging ik TV kijken.
Oefen ermee want het is moeilijker dan je denkt. We zijn zo gewend om verklaringen voor onszelf of voor onze partner te gaan geven. De valkuil hiervan is dat:
- je met het woord ‘omdat’ jezelf gaat rechtvaardigen. En rechtvaardigen is verdedigen. En een verdediging is in principe ook een aanval. Grote kans dat je jouw partner hiermee tot een wederaanval ofwel verdediging oproept.
- je een verborgen jij-verklaring afgeeft waardoor jouw partner zich aangevallen voelt.
Bedenk:
Jij-verklaringen roepen jij-verklaringen op.
Ik-verklaringen roepen ik-verklaringen op.
Hoe vaker je bijvoorbeeld zegt “Jij luistert niet naar mij”, hoe minder kans dat dit gebeurt. Want je partner schiet automatisch in de zelfverdedigingsstand en roept hetzelfde: “Wel waar, maar jij luistert niet naar mij”.
Voordat je partner in staat is om naar jou te luisteren, moet hij of zij eerst zelf ‘gehoord’ worden. Daarna kan je partner pas naar jou luisteren. En andersom geldt dit natuurlijk ook. Een onoplosbare vicieuze cirkel. Want wie gaat eerst?
De positieve wederkerigheid krijgt dus alleen een kans als:
- je napraat (de heftige emotie is er dan van af).
- je dat in ik-verklaringen doet.
Stel dat je zou zeggen “Ik luisterde niet naar jou, ik bleef mijn eigen punten herhalen” (en dan gewoon stil zijn, laat de seconden maar in stilte wegtikken), dan is de kans veel groter dat je partner reageert met “ik luisterde ook niet naar jou”.
Zie je hoe er dan een heel ander gesprek zou kunnen ontstaan?
Houd vol, ook als je partner zegt: “ja dat klopt. Zie je wel dat het jouw schuld is…”. Als je nu ‘terugschiet’ met een jij-verklaring zoals “ja maar jij had ook jouw aandeel”, dan begint het hele circus weer opnieuw.
Kortom: hoe groter het wantrouwen, hoe sneller je je aangevallen voelt. In dit blogartikel kun je verder lezen welke 3 routes je kunt bewandelen en met welke 5 ‘misleidingen’ je rekening moet houden:
Hoe snel voel jij je aangevallen? >>>
Beste monique,
4 maanden lang, na een hevige crisis van een jaar waarin ik 2 mnd ergens anders ben gaan logeren, konden we mbv jouw artikelen o.a. de draad vasthouden om te leren communiceren en onze zachte gevoelens te uitte ipv de harde.
Helaas hebben we nu toch een terugval en zie ik ons langzaam afglijden in de ellende van niet praten. Opstapelen van boosheid. Weglopen bij conflicten enz.
Hoe keer ik dit om?
Ik heb geprobeerd te praten en na te praten over onderwerpen die conflicten opleverden maar dan sluit hij het gesprek met ” weet ik niet of geen idee” en dat was het dan. Het wordt steed meer een monoloog ipv een dialoog.
Ook heb ik brieven geprobeerd maar er kont geen reactie. Ik ben radeloos en weet niet meer hoe het te bespreken. Ik voel me erg eenzaam hierin want alle initiatieven komen van mij. Ik geef hem tijd en ruimte maar er gebeurd niks.
Niet na dagen weken of maanden. Niets!
Doodzwijgen en de goede momenten niet bederven is zijn motto.
Dag Suzanne, neem even contact met op via de privemail mstadler@samencommuniceren.nl dan kunnen we een telefonische afspraak inplannen.
Hallo Monique,
Dit ga ik proberen goed te doen, onlangs afgesproken dat eerdaags een gesprek volgt wat eea nu allemaal is gebeurd en wat dat met mijn ex partner heeft gedaan.
Ik ben een kei in het zeggen van de verkeerde zinnen, die ondanks een goede bedoeling dan niet overkomen. Hopenlijk kan ik hiermee eea veel beter buj mijzelf houden zonder verwijten te maken als ” toen jij zei.”
Het is zo verleidelijk om je eigen pijn te ventileren door er een schuld aan te hangen.
( als jij niet had gezegd ……of anders had gereageerd….)
Toen ik onlangs toegaf mijzelf vooral als slachtoffer heb gezien ( onbewust). Bracht dat al een fijne verandering teweeg.
Het terug winnen van vertrouwen is nog niet voorbij, dat lukt ook niet met 1 x een goede opmerking.
Hopenlijk gaat het beter als we een goed gesprek over de ” kwetsingen” hebben….
Dank je wel voor je artikelen.
Dag Pieter,
Dank je wel en mooi te lezen hoe je ontwikkelt. Heel veel toitoi!
Hartelijke groet,
Monique
Beste,
Ik heb reeds aantal pogingen gewaagd me te binden.
Steeds dezelfde conclusie, ik kan het niet volharden.
Wanneer er de momenten zich voor doen van geheel emotionele afhankelijkheid van mijn partner dan zijn er geen problemen;
Wanneer er de momenten aanbreken waar alles rustig easy going verlopen ga ik de mist in.
Ik let op elk woord de manier van uitspraak, op elk antwoord die nog maar enige toon van negatief feedback kan vertonen.
Bij antwoorden van nee op mijn vragen. Ga ik dadelijk in de controle fase.
Het geluid van de gsm of net het omgekeerde de stilte rond een gsm. Dit alles geeft me een gevoel van wantrouwen.
Ligt dit allemaal bij mij, wat kan ik doen
Dag Wendy,
Zo te lezen loop je tegen verschillende dingen aan die jouw waakzaamheid triggeren. Dat kan door van alles komen. Door iets wat jij denkt bijvoorbeeld, of door iets wat jouw partner doet wat weer een bepaalde gedachte of een bepaald gevoel oproept. In een notendop zijn er 3 dingen die je (liefst samen met je partner) kunt doen: (1) ontdekken welke pijnplekken en behoeften van jou eronder schuilen, (2) dit mogen/kunnen/durven delen met je partner en (3) daar een positieve respons op krijgen/vragen.
Lees als je wilt ook dit artikel eens: https://samencommuniceren.nl/waar-komt-die-jaloezie-toch-vandaan/
Hopelijk haal je hier wat handvatten uit!
Sterkte en hartelijke groet,
Monique Stadler
Dag Monique,
Ik heb een vraag. Mijn partner heeft ASS, en reageert daardoor vaak vanuit een soort waakzaamheid en wantrouwen jegens anderen. Hij vertrouwt mij over het algemeen wel, maar verder laat hij eigenlijk niemand nabij. Onze vrienden zijn ‘aardig’ maar er mankeert aan allemaal wel wat en hij heeft vrijwel nooit behoefte hen te zien. Regels zoals bijvoorbeeld een wijziging in de maximumsnelheid op een bepaalde weg waar hij dat onzin vindt komt volgens hem voort uit ‘automobilistje pesten’ waar politici van houden. Andere regels (ergens waar je niet in mag, met de auto, te voet of op de fiets), maakt niet uit: als hij er de logica niet van inziet, kan er geen goede intentie achterzitten. Hij lijkt uit te gaan van het credo dat de meeste mensen niet deugen, uit zijn op macht en winst in plaats van op verbinding en samenwerking en elkaar behulpzaam zijn, dus dat je altijd waakzaam moet zijn.
Ik vind het uitputtend. Hij lijkt in een heel andere wereld te leven dan ik, want ik vertrouw mensen eigenlijk meestal wel. Natuurlijk is dat heus wel eens ten onrechte, hoor, maar in mijn beleving doen we allemaal ons best en zijn de meeste mensen elkaar wel ter wille.
Het patroon tussen ons is, als hij zich weer eens zo uitlaat over anderen, ik hem probeer te overtuigen van het feit dat andere mensen gewoon hun best doen, ook niet alles weten, onhandig zijn (in plaats van opzettelijk fouten maken) enzovoorts. Maar hij voelt zich dan door mij bekritiseerd, en vindt dat ik zijn woorden negatief opvat en een negatieve kijk op hem heb. Dan val ik eigenlijk stil en voel ik me moedeloos, en denk dat ik beter kan gaan scheiden, want dit gaat na 32 jaar echt niet meer veranderen. Uiteraard heb ik wel geprobeerd (ook in therapie) om uit te leggen wat het op een gevoelsmatig niveau met me doet, maar doordat hij zich niet kan verplaatsen in mij, hoef ik op wederkerigheid niet te rekenen. Hij vindt het vervelend dat ik me rot voel als ik me rot voel, maar snapt zijn rol daar niet in.
Ik verwijt mezelf ook dat ik het steeds maar weer probeer, om hem een mildere blik op mensen aan te bieden. Het is zinloos en uitputtend. Heb je een tip voor me, wat IK anders kan doen? Welke standaard zin zou behulpzaam kunnen zijn voor mij, om mezelf daaraan te herinneren en niet in het patroon terecht te komen samen?
Ik zou voor elke tip dankbaar zijn.
Groetjes, Femke
Dag Femke,
Dank voor het delen van je worsteling. Vast ook heel herkenbaar voor anderen wanneer je van elkaar verschilt in mindset. Bij jullie rondom het fenomeen of de fles halfvol of halfleeg is, bij anderen over het geloof of andere belangrijke zaken. Elkaar overtuigen van je eigen standpunt werkt vaak averechts, dat zul je wel gemerkt hebben. In de negatieve communicatiecirkel versterk je zelfs onbewust de mening van de ander, waaronder meestal een pijnlijke emotie rondom niet gehoord worden schuilt.
Wantrouwen is vaak een signaal van je onveilig voelen. Zowel in de samenleving (of je werk) als in je relatie. Emotionele veiligheid ontwikkelen werkt daarom het beste: als je je veilig voelt hoef je niet te wantrouwen. Dat is een proces wat korter en langer kan duren. Op het tempo kun je invloed uitoefenen. Mijn beste tips voor nu is om je partner niet aan een ander (inhoudelijk) standpunt te helpen, maar juist de boodschap af te geven dat hij als persoon helemaal oké is, los van zijn mindset of standpunten. Op de website vind je vele tips hieromtrent.
Hopelijk merk je dan dat het steeds minder zwaar en zwart-wit wordt!
Hartelijke groet,
Monique Stadler