Niet jezelf zijn maakt je neerslachtig en ongelukkig. Je bent steeds aan het scannen wat je partner vindt. Je onderdrukt je eigen gevoelens en behoeften. En je trekt je terug.
Herken je dit bij jezelf of bij jouw partner?
Zo hoor ik het worstelende partners regelmatig verwoorden:
- Ik kan niet meer ronduit zeggen wat ik voel of vind want mijn partner voelt zich zo snel aangevallen.
- Ik ben zo op mijn hoede want ik kan gewoon niks meer goed zeggen. Ik probeer te helpen maar het werkt averechts.
- Ik pas me maar aan want mijn partner is zo teleurgesteld als ik het anders wil doen.
- Mijn partner accepteert mij niet echt, we hebben altijd zoveel strijd over hoe ik me gedraag.
- Ik houd me zo vaak in want ik wil niet dat het escaleert en we nog verder van huis zijn.
- Ik raak mezelf helemaal kwijt in deze relatie. Mijn partner is zo dominant, het moet allemaal op zijn/haar manier gaan, anders is de wereld te klein.
Hoe moeilijk het ook is om authentiek jezelf te zijn, het is wel heel belangrijk voor jullie levensgeluk om daar samen een gezonde vorm voor te vinden.
Wie authentiek is:
- weet wie hij of zij is
- accepteert zichzelf
- en gedraagt zich op een manier die dat uitdrukt.
Veel valkuilen kom je hierbij tegen. Ik heb er al vaker over geschreven. Want wanneer weet je nou wie je werkelijk bent? Dat is niet het onderwerp van dit artikel, maar in deze 2 artikelen kun je daar verder je licht over opsteken:
Hier wil ik je laten zien hoe ‘authentiek jezelf zijn’ wel naadloos aansluit op dat wat je met Emotiegerichte Relatietherapie (EFT) leert. De Amerikaanse psychologen Michael Kernis en Brian Goldman beschrijven authenticiteit als een combinatie van 4 vaardigheden. Ik geef je ze hier alle vier.
1. Bewustzijn
Dit is en blijft de meest fundamentele eerste noemer. Je kunt moeilijk jezelf zijn als je niet weet wie je bent. Bewustzijn betekent dat je vanaf een afstandje naar jezelf kijkt.
Je ziet bijvoorbeeld:
- je gedachten, je gevoelens en je acties
- je sterke en zwakke kanten
- je innerlijke conflicten
- je verschillende rollen
- de patronen waar je met jouw partner in verzeild raakt
2. Objectiviteit
‘Objectief naar alle informatie kunnen kijken die iets over jezelf zegt’ is de 2e vaardigheid om authentiek te kunnen zijn. Een gigantisch struikelblok, want ik ken niemand die dit kan (nee, ook ikzelf niet ;-)).
De meesten van ons zijn er erg goed in om:
- informatie van anderen over onszelf als onterechte kritiek op te vatten
- informatie over onszelf te negeren, te verdraaien of te overdrijven
- je beter of sterker voor te doen dan je je eigenlijk voelt
- onzekerheid als zwakte te betitelen en daar je eigenwaarde aan op te hangen
3. Gedragsauthenticiteit
Dat is de vaardigheid om je waarden, je behoeften en je voorkeuren een plek te geven in je leven en ze uit te dragen. Hiervoor moet je de eerste 2 vaardigheden beheersen.
In je relatie betekent dit bijvoorbeeld dat:
- je overeenkomstig je waarden leeft of goede compromissen hierover sluit met je partner
- je voorkeuren om bepaalde dingen te doen passen bij je waarden en behoeften
- je oog hebt voor zowel je eigen behoeften als voor die van je partner
4. Jezelf laten zien
Deze 4e vaardigheid houdt in dat je jouw partner (of anderen) kunt laten zien wat er in je omgaat. Een gevaarlijk terrein met vele valkuilen, omdat wij in onze relatie vaak denken of zeggen dat we elkaar zo goed kennen…
Toch blijft ‘jezelf laten zien’ een continue actie:
- vaak in woorden: vertellen wat je gedachten, gevoelens en behoeften zijn
- in gebaren en daden (daden kunnen meer dan woorden zeggen…)
- om ruimte voor verandering en ontwikkeling te houden
- ook als je daarmee anders blijkt te zijn dan je partner of dan je partner dacht
Innerlijke spagaat
Als je moest kiezen wat is voor jou dan belangrijker?
Authentiek jezelf zijn of bij je partner horen?
Hier wringt meestal de schoen. Als mens hebben we aan de ene kant een oerbehoefte om ons te hechten (ergens bij horen) en aan de andere kant de oerbehoefte om jezelf te zijn (autonomie).
Wat nu als jouw waarden, behoeften of eigenschappen jouw partner niet aanstaan? Of die van jouw partner jou niet?
- Als je vooral voor jezelf kiest, dan raak je je partner kwijt.
- Als je vooral voor aanpassen aan je partner kiest, raak je jezelf kwijt.
Zie daar de innerlijke spagaat die voor strijd in jezelf maar ook voor strijd met je partner zorgt. Met al die eindeloze discussies als gevolg om tot een eensgezinde keuze te komen.
Gaat het echter om een keuze?
Iedereen weet wel dat het niet gezond is om ofwel steeds voor jezelf te kiezen of om steeds voor aanpassen te kiezen. Maar als je ‘authentiek jezelf zijn’ niet als een statisch gegeven beschouwt, maar als een dynamische combinatie van de 4 genoemde vaardigheden, dan telt de keuze niet meer zo zwaar.
Emotioneel aanwezig zijn
Wat telt is dat je middels de 4 vaardigheden emotioneel kunt uitreiken, in woord en gebaar. En dat je emotioneel gepast op je partners woorden en gebaren kunt reageren.
Ik merk dagelijks in mijn praktijk dat het voor partners veel en veel meer waarde heeft om toegankelijk, ontvankelijk en betrokken op elkaar te reageren dan dat het om de feitelijke inhoud van de keuze of de oplossing gaat.