Is overleggen een beladen punt in je relatie? Voel jij je steeds minder betrokken omdat jouw partner zonder overleg zijn of haar eigen besluiten neemt?
- Hij vraagt niet wat ik wil
- Zij stemt haar aanpak niet met mij af
- Hij is heel stellig, er is geen ruimte voor mijn mening
- Ik heb niks in te brengen, het moet op haar manier
- Wij gaan ieder onze eigen gang en spreken bijna niks meer samen af
Als je eenmaal met je partner in zwaar weer zit, dan zul je wel merken dat de drempel om open te overleggen hoog is.
Het is toch simpel om gewoon even van tevoren te bespreken wat we doen of dat iets uitkomt? Ik voel me zo buitengesloten als ik niet betrokken mag zijn in de beslissingen van mijn partner.
Dat is wat ik hoor van partners die meer overleg willen. Alleen is het meestal niet meer zo simpel. Een onderliggende machtsstrijd met een vleugje trots lijkt een grote spelbreker te zijn.
Wie heeft het voor het zeggen?
Partners die moeite hebben met overleggen, delen een aantal kenmerken.
Zij:
- ervaren de vraag om overleg als een kritische eis
- vinden dat zij onafhankelijk moeten (kunnen) zijn
- voelen zich beperkt in hun behoeften en verlangens
- communiceren hun mening of beslissingen heel stellig
- vinden dat hun partner (te) dominant is en de baas wil spelen
Je denkt misschien dat dit alles met persoonlijkheid, ego, onbegrip of onwil te maken heeft? Dan haal ik je graag uit deze angstdroom. Ik weet namelijk dat er heel andere verborgen zaken spelen.
Dat is tegelijk heel goed nieuws, want het betekent dat je de onvrede over dit punt samen kunt aanpakken. Het is niet altijd even eenvoudig, er kunnen vele laagjes spelen, maar van één belangrijk inzicht wil ik je hier alvast deelgenoot maken.
Machtsstrijd…
De machtsstrijd spitst zich nogal eens toe op verschillende opvattingen over afhankelijkheid en onafhankelijkheid. Daar maken we vaak 2 vergissingen bij:
- We verwarren persoonlijke afhankelijkheid met wederzijdse afhankelijkheid.
- En onafhankelijk denken is niet erg zinvol in een wereld (i.c. een relatie) waarin alles met elkaar samenhangt.
Aldus de beroemde auteur Stephen R. Covey (wijlen). Hij beschrijft hoe onze emotionele groei volgens een natuurlijke wetmatigheid verloopt in 3 fases en sluit hiermee heel mooi aan op het gedachtegoed van de Emotiegerichte Relatietherapie (EFT):
1. De Ik-fase van de afhankelijkheid.
We worden geboren en zijn als baby volledig afhankelijk van anderen. Qua emotionele rijping staat het voor jij. Jij zorgt voor mij, jij zorgt ervoor dat ik (on)gelukkig ben, het is jouw schuld als het fout gaat.
2. De Jij-fase van de onafhankelijkheid.
We groeien op en worden langzaamaan zelfstandiger. Uiteindelijk zijn we in staat om voor onszelf te zorgen. We richten ons ook meer op onszelf. Qua emotionele rijping staat onafhankelijkheid voor ik. Ik doe het, ik ben verantwoordelijk, ik kan kiezen.
3. De Wij-fase van de wederzijdse afhankelijkheid.
Als we een bepaalde rijpheid bereiken beseffen we hoe alles met elkaar samenhangt. Niet alleen in de natuur maar ook in de maatschappij en in onze relatie. Qua emotionele rijping staat deze fase voor wij. Wij doen het. Wij zorgen voor elkaar. Als wij onze krachten bundelen kunnen we iets beters realiseren.
Het misverstand van onafhankelijkheid
In onze maatschappij staat onafhankelijkheid op een hoog voetstuk. Het is ook een mooie verworvenheid, maar niet het eindstation. De nadruk die sommigen hierop leggen is zelfs eerder een tegenreactie op afhankelijke mensen die ‘bepalen’ wat zij moeten doen en wie zij zijn.
Het paradoxale is dat je daarmee net zo goed afhankelijk bent, zoals in de 1e fase. Want dan laat je de reacties en omstandigheden van buiten ook bepalen hoe jij je opstelt.
Het misverstand van afhankelijkheid
Afhankelijke partners hebben hun partner nodig om hun geluksdoel te bereiken. Als je emotioneel afhankelijk bent, dan ontleen je jouw eigenwaarde aan de indruk die anderen van je hebben.
Je herkent dit als iemand iets van jou vindt en jij daar sterk door geraakt wordt. En je de neiging krijgt om jezelf uitgebreid te verklaren zodat ‘ze’ jou begrijpen.
Velen verwisselen persoonlijke afhankelijkheid (onveilige gehechtheid) echter met wederzijdse afhankelijkheid (veilige gehechtheid) omdat er in deze laatste gerijpte situatie net zo goed sprake is van emotionele afhankelijkheid.
Alleen op een heel andere manier.
Bij een gezonde wederzijdse afhankelijkheid:
- besef je dat wederzijdse afhankelijkheid inherent is aan het leven zelf.
- kun je onafhankelijk zijn zonder te vergeten dat je samen meer bent.
- weet je wat je waard bent, en tegelijkertijd weet je hoe belangrijk de liefde is in de zin van geven en nemen.
- blijf je open staan en hoef je geen afstand te nemen.
Hier kun je verder lezen waarom te afhankelijk eigenlijk niet bestaat (met 5 tips om mee te beginnen).