Ken je dat? Dat jouw partner jou iets meedeelt wat hij of zij gaat doen? Of iets heeft afgesproken wat nog plaats gaat vinden?
Bijvoorbeeld: Vanavond ga ik voetballen kijken.
Of:
- Morgen ga ik weer tennissen.
- Donderdagavond ga ik bridgen.
- Dit en dit heb ik geregeld, ga jij dan dat en dat doen?
- Ik heb afgesproken dat zij morgenavond komen.
- Ik heb afgesproken dat ik zondag met hen meega.
- Ik heb afgesproken dat wij hen van het weekend meehelpen.
Ik weet inmiddels van veel van mijn cliëntenkoppels dat hier een gevoelig punt geraakt kan worden. Op 3 manieren:
- Jouw partner kiest ervoor om iets zonder jou te doen of samen met anderen erbij. Niet gezellig alleen met jou dus. Kennelijk vindt jouw partner jou niet leuk genoeg om samen mee te zijn…
- Jouw partner schenkt geen aandacht aan jouw behoeften en vindt die dus kennelijk niet zo belangrijk.
- Jouw partner overlegt niet met jou en hecht kennelijk weinig waarde aan samen beslissen.
Wat is de 1e reactie van jouw partner als je zegt dat je die solobeslissing niet leuk vindt?
“Oké, dan zeg ik het wel af!”
Ik weet niet hoe het met jouw partner zit, maar veel partners lossen de onvrede op door hun beslissing terug te draaien. En zijn dan verbaasd dat de onvrede niet als sneeuw voor de zon verdwijnt.
“Ik begrijp jou niet! Het is nu toch weer goed zo!”
Helaas. Nee het is meestal niet goed zo. Of alleen maar schijnbaar goed, want ergens in je binnenste blijft het broeien. En ooit komt dat er misschien wel als een explosie uit.
Het kwaad is al geschied…
Die 3 gevoeligheden zijn al getriggerd. Die sus je niet met het nalaten van de actie die je ging doen.
Niet van tevoren overleggen hoor ik partners meestal als het grootste pijnpunt noemen. Want als je overlegt betrek je elkaar en houd je rekening met elkaar. Met de uitkomst, die precies hetzelfde kan zijn, heb je dan allebei vrede.
Vraag jij je ook regelmatig af hoe het toch kan dat je op zoiets als ‘tijdig overleggen’ in zulke ongelooflijke negatieve communicatiecirkels verzeild raakt?
Eerst even dit voor de rationele partners.
Beslissen doe je voor het grootse deel intuïtief. Dat is vrij logisch als je bedenkt dat ons gedrag voor tenminste 95% onbewust en automatisch verloopt.
Bij belangrijke besluiten is het echter belangrijk om ze bewust te maken. Consensus heb je nodig om de band met je partner goed te houden.
Rationele besluitvorming…
Je zou kunnen zeggen dat gezamenlijke rationele besluitvorming betekent dat:
- Je onderscheid maakt tussen inspraak en medezeggenschap.
- Je ieder je overwegingen zichtbaar maakt.
- En dat je samen een keuze maakt uit verschillende opties.
Wil je dit alles goed doen dan moet je rekening houden met verschillende overlegmomenten:
- Het probleem of de situatie waarin een bepaald besluit genomen ‘moet’ worden. Ben je het samen eens over de situatie en de ‘noodzaak’ van de beslissing?
- De verschillende opties. Kun je samen ‘brainstormen’ en verschillende mogelijke beslissingen inbrengen?
- Oordeelsvorming en keuze. Maak je elkaar deelgenoot van de verschillende overwegingen en kom je samen tot een keuze?
- Het uitvoeren van jullie beslissing. Doe je dat samen en zijn jullie allebei nog toegankelijk voor nieuwe overwegingen en aanpassingen?
- Na afloop. Ben je allebei blij met hoe het gegaan is? Sta je allebei open om erover na te praten en voor de toekomst iets aan te passen als nodig?
Waarom ik dit in deze 5 momenten beschrijf, is om je te laten zien hoe ingewikkeld het kan zijn als ‘niet overleggen’ een gevoelig punt is bij jullie. Het kan op veel momenten mis gaan.
Heb je bijvoorbeeld wel van tevoren overlegd, dan gaat het op een ander moment wel mis…
Verstoorders
Het rationele verhaal met een praktische aanpak is helaas zelden toereikend om emotionele onvrede op te lossen. Ik zie maar al te vaak hoe onbewuste psychologische verstoorders roet in het eten gooien.
Partners die niet (lijken te) overleggen zeggen bijvoorbeeld:
- Het lijkt wel of ik jou om toestemming moet vragen!
- Ik voel me beperkt en beknot door jou!
- Het is net of jij de baas wil spelen over mij!
- Ik doe dit ook voor jou hoor!
- Ik wilde het alleen maar allemaal goed regelen!
Deze uitspraken zijn voor mij het teken dat er een bepaalde negatieve communicatiecirkel speelt waarin jullie elkaars gevoeligheden steeds harder raken.
Een kwaliteit als zelfstandig wordt dan te zelfstandig en als egoïsme ervaren.
Een kwaliteit als zorgzaam wordt dan te zorgzaam en als bemoeizuchtig ervaren.
Een kwaliteit als daadkracht wordt dan te daadkrachtig en als teveel ruimte innemen ervaren.
Met als gevolg dat de ene partner zich steeds meer genegeerd voelt en de ander zich steeds meer beknot voelt wanneer je dit alles bespreekbaar probeert te maken.
Deze onderling samenhangende psychologische verstoorders kom ik vaak tegen:
- Rondom autonomie: je voelt je aangetast in jouw autonomie en verontwaardigd. Het is werkelijk te gek dat je partner jou als een klein kind behandelt dat moet luisteren.
- Rondom stelligheid: je komt voor jezelf op door je beslissing stellig te brengen. Zoiets als de aanval is de beste verdediging. Maar omdat je eigenlijk wel rekening met je partner wil houden, zorg je ervoor dat je afhankelijk van je partners reactie de beslissing eventueel nog terug kan draaien.
- Rondom onschuld. De actie is gedaan en je kunt de beslissing niet meer terugdraaien. Je zegt dat je niet wist dat dit een punt was, je had het echt niet door. Nu kun je het helaas niet meer ongedaan maken, want dat zou je zeker doen als het kon…
De gemene deler
Diep onder deze psychologische verstoorders speelt altijd nog een laag waar veel partners geen idee van hebben. Boosheid, opstand, afweer en verdriet spelen een rol en wanneer je dit niet aankijkt blijft het etteren.
De gemene deler is dat er ergens daaronder sprake is van een hechtingswond of een hechtingsbehoefte die niet vervuld wordt. Dit ontdekken is noodzakelijk om de niet-overleggen-trigger wederzijds te ontladen.
Kortom: hameren op overleg, dat vervolgens zo goed mogelijk proberen te doen en ruzie maken over hoe en wanneer je wel of niet overlegde zorgen er samen voor dat je vast blijft lopen. Continu over alles overleggen gaat geen vrede brengen zo lang je geen zicht hebt op de onderliggende psychologische verstoorders.